Omgaan met de eindtijd

Gepubliceerd op 3 juli 2022 om 08:00

Sinds corona uitbrak zijn ze weer overal te horen: eindtijdscenario's. 'Corona duidt om die-en-die reden op de eindtijd!', 'De opname kan ieder moment plaatsvinden!', 'Dat Rusland Oekraïne is binnengevallen past precies in het plaatje van de apocalyps!', 'Kijk naar de situatie in Israël. Het kan niet anders dan dat Jezus op het punt staat om terug te komen.' Voor de één zijn dit interessante onderwerpen om je mee bezig te houden, maar een ander boezemt het angst in. Met name voor die laatste categorie schrijf ik deze blog. Waarom houden mensen (ook niet-christenen!) zich bezig met de eindtijd? Waarom is de eindtijd wel of niet belangrijk? Wat moet/kan ik ermee? En hoe voorkom ik dat ik bang word van al die verhalen over een naderend einde van de wereld?

Van alle tijden

Dat mensen nadenken over het einde der tijden is iets van alle tijden. In het Nieuwe Testament lezen we daar al voorbeelden van. Paulus waarschuwt de mensen in 2 Thessalonicenzen 2 om niet mee te gaan in de eindtijdverhalen die op dat moment de ronde doen. Maar ook door de rest van de geschiedenis zien we heel veel voorbeelden van mensen die dachten dat ze in de eindtijd leefden. Zo was de eindtijd één van de redenen waarom Christoffel Columbus in de 15e eeuw op ontdekkingsreis ging. Hij wilde goud vinden om daarmee een kruistocht te financieren waarmee Jeruzalem ingenomen kon worden. Op die manier zou de stad in christelijke handen zijn op het moment dat de eindtijd uit zou breken. De wederdopers waren er in de 16e eeuw, een eeuw waarin ook de pest heerste in Europa, van overtuigd dat het einde der tijden was aangebroken. Isaac Newton (1642-1727) heeft zich stevig in de Bijbel verdiept en op grond daarvan geconcludeerd dat de wereld in 2060 ten onder zal gaan. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was men ervan overtuigd dat de wereld door middel van gifgas aan zijn einde zou komen. En zo zijn er nog talloze voorbeelden te geven van mensen die dachten dat ze in de eindtijd leefden of voorspellingen deden over het einde der tijden.

Niet alleen een christelijk idee

Niet alleen christenen houden zich met de Apocalyps bezig. Het eindtijd-denken komt ook in andere religies voor. Zowel binnen het Jodendom als de Islam gelooft men in de eindtijd. Fascinerend daarbij is dat ook de moslims geloven in de wederkomst van Jezus. Maar binnen stromingen als de New Age zijn theorieën te vinden met elementen die ook in het eindtijd-denken van de verschillende religies te vinden zijn. Zij zien de eindtijd dan vooral als het einde van het 'oude denken' en een tijd waarin goed en kwaad tegenover elkaar komen te staan. Zelfs buiten de religies om zie je vormen van eindtijd-denken terug. Denk aan de huidige klimaatbeweging, die duidelijk stelt dat het 5 voor 12 is. Dat we nú iets moeten veranderen aan onze manier van leven, voor het te laat is en de wereld onherstelbare schade oploopt en (grotendeels) onbewoonbaar wordt.

Waarom houden mensen zich bezig met eindtijd-denken?

Maar waarom houden mensen zich bezig met het eindtijd-denken als het over het algemeen genomen niet iets is om buitengewoon vrolijk van te worden? Die vraag kunnen we zowel negatief als positief benaderen.

Eerst maar de negatieve kant. Wanneer je de geschiedenis bestudeert, zie je dat allerlei theorieën over de eindtijd vooral opleven op het moment dat er dingen gebeuren die te groot zijn voor de mensheid om te begrijpen. Epidemieën, vervolgingen, oorlogen...de eindtijdtheorieën floreren bij dit soort ingewikkelde gebeurtenissen. Psychologisch gezien is dat heel logisch. Wanneer we iets bedreigends niet kunnen begrijpen of verklaren jaagt ons dat angst aan. Een eindtijd-theorie geeft die verklaring wél. Daarmee maak je iets behapbaar voor jezelf: dit komt hier-en-hier door en als we dat-en-dat doen, dan komt het goed. Dat sommige dingen niet logisch of niet te begrijpen zijn, is gewoon heel moeilijk voor veel mensen. En dus proberen we alsnog een reden te vinden voor wat er gebeurt en daarin vinden we dan rust en houvast. Eindtijd-denken geeft ons vaak een zekere mate van gevoel van controle: de wereld gaat door klimaatproblemen ten onder, maar als ik mijn afval gescheiden inzamel en niet meer vlieg is dat tij nog te keren (overigens vind ik het persoonlijk helemaal niet zo'n slecht idee om je afval gescheiden in te zamelen en minder te vliegen, maar dat terzijde ;-).

En dan de positieve reden waarom mensen, en in dit geval christenen in het bijzonder, in een Apocalyps geloven: omdat de Bijbel erover spreekt! Hoewel er binnen de theologie geen eensluidend antwoord is over het hoe, wat en wanneer van de eindtijd is één ding wel duidelijk: er komt een dag waarop Jezus terugkomt en tot die tijd zal de wereld 'in barensnood' zijn en getroffen worden door vele rampen. Het geloof in de eindtijd spreekt dan ook van het geloof dat wat de Bijbel zegt waar is. Het spreekt van een diepgeworteld verlangen naar de wederkomst van Jezus. En het zet ons aan tot actie.. Het maant ons om onze verantwoordelijkheid te nemen voor deze aarde en haar bewoners, om voor hen te zorgen en te vertellen over de hoop die we hebben in Jezus.

Waarom is het zinvol om met de eindtijd bezig te zijn?

Nadenken over de eindtijd kan ons helpen om te bepalen wat belangrijk voor ons is. Wat zijn onze waarden en normen? Hoe wil ik voor de aarde zorgen? Waar liggen mijn verantwoordelijkheden? Wat is belangrijk voor mij? Wanneer je als christen gelooft in de eindtijd, leef je in de wetenschap dat het leven eindig is en dat op een dag Jezus terug zal komen. Dat bepaalt niet alleen voor een belangrijk deel de keuzes die we nu maken, maar geeft ook een prachtig en diepgeworteld verlangen naar een tijd waarin alles weer goed zal komen en dat geeft ons hoop voor de toekomst. Nadenken over de eindtijd kan hoop geven. 'De ellende waar we nu in zitten is alleen maar een vooruitwijzing naar de wederkomst van Jezus!'. Jezus zelf vindt de eindtijd belangrijk genoeg om er over na te denken en te spreken en waarschuwt ook voor de dingen die komen gaan en tegen misleiding (Mattheüs 24). Als de eindtijd belangrijk genoeg is voor Jezus om over na te denken, mag het voor ons ook een belangrijk onderwerp zijn om over na te denken.

Waarom is het zinloos om met de eindtijd bezig te zijn?

Maar er zijn ook redenen te geven om niet met de eindtijd bezig te zijn. Zo is er geen eensluidend beeld over hoe die eindtijd er dan uit zou moeten zien. Er zijn meters en meters boeken over geschreven, maar niemand weet precies hoe het zal gaan. Wanneer geleerden door de eeuwen heen het daar al niet over eens kunnen worden, is de kans dat jij wél het juiste antwoord hebt op het hoe, wat en wanneer bijzonder klein. Alle menselijke voorspellingen rondom een Apocalyps uit de geschiedenis zijn niet uitgekomen, terwijl mensen door de eeuwen heen overtuigd zijn geweest dat zij in de eindtijd leefden. Daarnaast zegt Jezus zelf dat niemand precies weet wanneer Hij terug zal komen, zelfs Hij niet! Alleen God weet wanneer het zover is (Mattheüs 24:36).

Het verleden heeft ook laten zien dat mensen volop in de overtuiging leefden dat Jezus op die-en-die-datum terug zou komen. Soms verkochten ze alles wat ze hadden of gingen zelfs naakt rondlopen, in afwachting van de wederkomst...die niet kwam. Dat doet wat met je geloof en er zijn dan ook heel wat mensen hun geloof kwijtgeraakt omdat ze in de stellige overtuiging leefden dat Jezus terug zou komen. Toen dat uitbleef raakten ze in verwarring. Daarnaast boezemt het eindtijd-denken veel mensen ook angst is. Ze worden bang van alle rampen die hen nog te wachten staan. Terwijl niemand precies weet hoe het in de toekomst zal gaan. Het is zo jammer om je angst aan te laten jagen door scenario's die misschien (waarschijnlijk) nooit of niet in ons leven uit zullen komen.

Leven in verwachting

Ik denk dat de belangrijkste boodschap rondom de eindtijd die de Bijbel ons mee wil geven, is dat we mogen leven in verwachting. 'Stil maar, wacht maar, alles wordt nieuw.' We hoeven daar niet bang van te worden. Ons leven is in Gods hand! We hoeven er ook niet obsessief mee bezig te zijn. Als zelfs de Heer Jezus niet precies weet hoe het zal gaan en dat aan Zijn Vader overlaat, mogen wij dat ook doen.

Leven in verwachting betekent dat je ervoor mag zorgen dat je je zaken op orde hebt. Dat je investeert in je relatie met God, zodat die relatie ook de stormen van het leven (en wellicht de wederkomst) zal kunnen doorstaan. Twijfels zijn niet erg. Maar praat erover, bid ervoor, vraag God om wijsheid, lees goede boeken en artikelen en voed jezelf met het goede van God. Leven in verwachting betekent dat je weet dat jouw hoop niet in dit leven ligt, maar in het leven hierna. Leven in verwachting betekent dat je investeert in je relaties, in een goed beheer van datgene wat God jou heeft toevertrouwd en in je geloof. 

Er is een citaat dat aan Luther wordt toegeschreven (al weet niemand zeker of hij het gezegd heeft) dat zegt: “Als ik wist dat morgen de wereld zou vergaan, dan zou ik vandaag een appelboompje planten…” Ik vind het een prachtig en veelzeggend citaat over hoe we mogen leven in een tijd die bol staat van de eindtijdtheorieën. Leven in verwachting draait om het vertrouwen dat jouw leven veilig in Gods hand is, wat er ook gebeurt. Dat God doet wat Hij belooft. Dat Jezus op een dag terug zal komen om al onze tranen uit onze ogen te wissen. En om het oppakken van onze verantwoordelijkheden. En hoe die eindtijd er precies uit zal gaan zien? Dat is aan Hem!

 

Gebruikte bronnen:

«   »

Reactie plaatsen

Reacties

Er zijn geen reacties geplaatst.