Wie ben ik zonder jou?

Het verlies van een geliefde heeft vaak grote gevolgen. Niet alleen zul je een toekomst in moeten gaan zonder die ander, maar vaak komt ook je hele manier van denken op losse schroeven te staan. Wie ben je nog zonder die ander? Sta je nog wel achter de dromen die je had? Denk je nog op dezelfde manier over het leven nu dit je is overkomen? En wat doet een verlies met je beeld van God?

Jezelf opnieuw uitvinden na een verlies

Wanneer iemand van wie we houden overlijdt, valt vaak ook een rol die we hadden weg. Je kunt niet langer de rol vervullen van moeder, broer, vriendin, man of dochter van degene die is overleden. Vaak krijg je ook een nieuwe rol: je wordt enig kind nu je zus wegvalt, wees nu je ouders allebei zijn overleden of moet een hele nieuwe groepsdynamiek ontwikkelen met je club vrienden nu die ene vriend er niet meer is. Het verlies en de verandering van rol zet jouw leven in een heel ander licht. 

En dat niet alleen: vaak valt ook een stuk tijdsbesteding weg. Geen wekelijkse bezoekjes meer aan je ouders, niet meer roepend langs de lijn op het voetbalveld op zaterdag, geen leuke stedentrips meer met je vriendin.

Wie rouwt moet niet alleen op zoek naar hoe hij om moet gaan met dit grote verdriet, maar ook opnieuw op zoek naar zichzelf. Dat is geen makkelijke taak. Soms is je leven zo verweven geweest met de overledene, dat je geen idee hebt wie je bent zonder die ander. Hoe je nu verder moet en of je het leven zelfs wel aankunt zonder die ander.

Je denken verandert

Maar er zijn vaak nog meer vragen waar een rouwende voor komt te staan. Want door een overlijden wordt vaak ook de hele manier van denken opgeschud.

Dromen die je had lijken ineens zo leeg en betekenisloos. Daar waar je eerst nog ooit een wereldreis wilde maken, zie je daar nu totaal het nut en de lol niet meer van in. En soms valt een droom ook in duigen omdat het simpelweg niet meer kan. Als je die wereldreis specifiek met je vriend wilde maken die nu is overleden, is de droom ineens onmogelijk geworden. 

Je leven lijkt ineens zo anders. Je krijgt vragen die je eerder nooit had en vindt dingen die je vroeger heel belangrijk vond nu totaal oninteressant. En ook je beeld van God kan een hele andere dimensie krijgen. Van boosheid, vragen hebben en het misschien zelfs wel afkeren van God tot het ervaren van een rust en vrede die je nooit eerder hebt ervaren: alles is mogelijk.

Handvatten

Het is belangrijk dat je opnieuw op zoek gaat naar wie jij bent, wat je denkt, wat je dromen zijn en Wie God voor jou is, omdat het je helpt weer verder te gaan met je leven. Wanneer je zonder nadenken alles klakkeloos bij het oude probeert te houden, bestaat de kans dat je vastloopt. Het is daarbij heel goed mogelijk dat je door het nadenken tot hele andere conclusies komt dan voor je grote verlies. Dat is niet erg. We worden allemaal gevormd door wat we meemaken.

Maar hoe pak je dat nou op een goede manier aan? Ik geef je een paar handvatten:

• Geef het de tijd: Je hebt jarenlang met je geliefde doorgebracht en dat heeft je gemaakt tot wie je nu bent. Je hoeft dus niet van het ene op het andere moment te begrijpen hoe het leven werkt en wie jij bent nu die ander er niet meer is. Het kost tijd en soms ook jaren met vallen en opstaan voor je een antwoord kunt geven op die vraag. Neem als het even kan in het eerste jaar ook geen grote besluiten. Zeker in het eerste jaar worden je gedachten nog teveel gekleurd door rouw, waardoor je het risico loopt dat je spijt krijgt van besluiten of dat later blijkt dat dingen ook prima op een andere manier op te lossen waren geweest.
• Geef je rol op een andere manier vorm: Je moet verder zonder de ander, maar soms is het fijn om op een bepaalde manier toch nog een rol te kunnen blijven vervullen voor die ander. Dit kun je doen door het graf goed te verzorgen. Of je houdt de kinderen van je overleden vriendin een beetje in de gaten. Of je wordt vrijwilliger bij het verzorgingstehuis waar je vader zo liefdevol is verzorgd. Zo kun je je liefde voor de overledene in een andere vorm gieten.
• Betrek anderen bij je zoektocht: Rouwen kost ontzettend veel energie. Daarnaast kan rouw er ook voor zorgen dat we niet alles even helder meer zien. Daarom is het goed om anderen te betrekken bij je zoektocht. Praat erover. Spiegel bij anderen: zie ik dit goed of zie ik dit nu door een donkergekleurde bril?
• Praat met andere mensen rondom de overledene: Soms blijf je na een overlijden achter met heel veel vragen. Had je bijvoorbeeld nog zo graag willen weten hoe je moeder het moederschap ervoer. Het kan heel helpend zijn voor je proces als je zoveel mogelijk een antwoord kunt krijgen op jouw vragen. Andere mensen rondom de overledene kunnen je daar wellicht bij helpen. Praat eens met de vriendinnen van je moeder over hoe zij jouw moeder hebben ervaren. Wat ze met hen deelde over het moederschap. En hoe zij zagen dat jouw moeder het moederschap oppakte.
• Maak een moodboard van dingen die nu belangrijk voor je zijn: Creativiteit kan heel goed helpen bij het doorwerken van jouw rouw en vragen. Maak bijvoorbeeld eens een moodboard van de dingen die nu belangrijk voor je zijn. Blader door tijdschriften, knip en plak en geef ondertussen jouw gedachten vorm. Door te visualiseren wat nu belangrijk voor je is, kun je ook ontdekken welke dingen niet langer belangrijk voor je zijn en wat je los wilt laten.
• Ontwikkel nieuwe dromen: Door het overlijden van een dierbare zijn een aantal dromen in duigen gevallen. Maar dat wil niet zeggen dat je niet opnieuw mag dromen. Je dierbare zou niets liever willen dan dat jij doorgaat met je leven. Wat je vaak ziet is dat mensen nieuwe dromen ontwikkelen die iets te maken hebben met hun verlies. Ze willen bijvoorbeeld de Run for KiKa lopen of de Alpe d'HuZes fietsen omdat ze een dierbare hebben verloren aan kanker. Of ze worden voorzitter van een patiëntenvereniging. Dit zijn allemaal prachtige nieuwe dromen die kunnen helpen om te leren leven met jouw verlies, het te verweven in jouw leven en weer opnieuw 'zin' te vinden in het leven.
• Praat erover met God: Een verlies kan flinke gevolgen hebben voor jouw geloofsleven. Praat over jouw verlies met God. Huil, wees boos, stel je vragen, lees boeken over het onderwerp en ga op zoek naar Wie God voor jou is na dit grote verlies. God raakt niet ondersteboven van al onze emoties. Hij kent ze toch al wel. Je mag ze allemaal voor Zijn voeten neerleggen. En vind je dat moeilijk? Vraag dan of een vriend, pastoraal werker, diaken of predikant je daarbij wil helpen.
• Zoek hulp: Loop je vast in je wirwar aan gedachten en gevoelens? Zoek dan hulp! Over het algemeen is het heel gewoon dat je gevoelens en gedachten in het eerste jaar na het overlijden nog een grote wirwar zijn. Tenzij je worstelt met depressiviteit of suïcidale gedachten hoort dit er allemaal bij. Praat er vooral over met de mensen om je heen. Maar is het na een jaar nog steeds een voortdurende chaos in je koppie? Maak dan een afspraak met de huisarts en ga op zoek naar professionele hulp.