De invloed van rouw op je lichaam

Dat bij rouw vaak heftige emotionele reacties en soms psychische problemen kunnen ontstaan weten de meeste mensen wel. Maar dat rouw ook forse invloed kan hebben op je lichaam en kan zorgen voor lichamelijke klachten is minder bekend. Hoe komt het dat rouw ook invloed heeft op je lichaam? Welke lichamelijke klachten kun je krijgen als je rouwt? En wat kun je eraan doen?

Waarom heeft rouw invloed op je lichaam?

Lichamelijke klachten bij rouw worden door verschillende dingen veroorzaakt. De eerste is een gebrek aan slaap. Wie rouwt slaapt vaak minder goed. Omdat je verdrietig bent, ligt te piekeren, overprikkeld bent of omdat je zó moe bent van alles wat je overkomen is dat je niet kunt slapen. En slaap is belangrijk voor een goed functioneren van je lichaam. Een gebrek aan slaap kan dus zorgen voor allerlei fysieke klachten.

Daarnaast veroorzaakt een verlies ook stress. Niet alleen acute stress, maar vaak ook langdurige stress. Bijvoorbeeld door vragen waar je geen antwoord op hebt. Hoe moet je verder zonder je dierbare, een vervulde kinderwens of je baan? Waar kun je nog op vertrouwen nu dit verschrikkelijke je kennelijk zomaar kan overkomen? Hoe moet dat financieel? Wat is de 'zin' nog van je leven? Die stress is heel begrijpelijk en kun je eigenlijk niet voorkomen. Maar deze vorm van stress heeft geen goede invloed op je lijf.

Rouwen is ook gewoon heel hard werken. Hard werken vergt veel van je lichaam en dat kan zich op den duur vertalen in fysieke klachten.

En tenslotte kan het zo zijn dat je het moeilijk vindt om goed om te gaan met alle emoties die in je omgaan na jouw verlies. Dat je ze liever wegstopt, hard werkt om het maar te vergeten, niet goed weet hoe je er op een goede manier uiting aan moet geven of ze simpelweg te groot of te overweldigend zijn om ze allemaal in de ogen te kijken. Maar de ellende met deze emoties is dat als jij ze niet op een constructieve manier uit, ze een andere uitweg gaan zoeken. En regelmatig gaat dat via je lichaam en krijg je allerlei fysieke klachten.

Welke lichamelijke klachten horen bij rouw?

Rouw kan veel verschillende lichamelijke klachten veroorzaken. De meest voorkomende klacht is vermoeidheid. Maar daarnaast kun je denken aan klachten als:

• Duizeligheid
• Verminderde eetlust
• Verminderde weerstand
• Buikpijn
• Hoofdpijn
• Rugklachten
• Je lusteloos voelen
• Brandend maagzuur
• Verhoogde hartslag
• Slaapproblemen
• Sneller overprikkeld zijn
• Verhoogde spierspanning
• Verstoorde hormoonhuishouding
• Benauwdheid

• Brainfog (het idee dat je hoofd vol watten zit en je niet helder kunt denken)

• Het gevoel dat er iets in je keel zit

• Minder zin om te eten
• Of juist veel eten
• Slecht concentratievermogen

Veel van deze klachten komen ook voor bij een depressie. Wie rouwt is niet depressief, maar het is wel goed om dit in de gaten te houden. Duren klachten langer dan een jaar, heb je het gevoel dat je er zelf niet uitkomt of worstel je met gedachten aan suïcide? Bespreek dit dan met je huisarts.

De klachten die ik in dit rijtje opnoem zijn de meest voorkomende klachten. Maar stress kan zich op heel veel gekke manieren uiten in je lichaam. Rouw je ergens om en ervaar je vreemde fysieke klachten? Houd er dan in je achterhoofd rekening mee dat het een uiting van rouw zou kunnen zijn.

Wat kun je er aan doen?

Er zijn een aantal dingen die je kunt doen om fysieke klachten bij rouw te verminderen. Ik noem ze in willekeurige volgorde:

• Zorg voor een goed slaapritme: Ga op vaste tijdstippen naar bed en sta op vaste tijdstippen op. Ga als het even kan overdag niet slapen. Kun je écht niet zonder? Beperk het dan tot maximaal een half uur en liefst niet na drie uur. Lig je vaak wakker 's nachts? Ga er dan even uit voor een slokje water of loop even naar het toilet en ga dan weer rustig liggen. Je hoeft niet te stressen van het feit dat je wakker ligt. Je lichaam rust ook uit van gewoon lekker liggen. Lig je te piekeren 's nachts? Dan kan het helpen om een notitieblokje naast je bed te leggen en daar de dingen op te schrijven die je bezig houden. Daarmee schrijf je je piekergedachten uit je hoofd. Of lees even een paar bladzijden uit een boek om je gedachten te verzetten. Wat ook goed kan helpen is om in gedachten naar een plek te gaan die voor jou heel fijn is (een vakantiebestemming, je oude slaapkamer toen je nog kind was, je favoriete plek in de natuur) en tot in detail te bedenken hoe het er daar ook weer uit ziet en wat je daar zo fijn aan vindt.
• Praat van je af: Emoties hebben het nodig om geuit te worden. Praat van je af richting familie en vrienden. Het is heel normaal dat je een verhaal keer op keer vertelt. Dat helpt jou om datgene wat je overkomen is een plek te geven in jouw levensverhaal en dat heb je nodig om weer verder te kunnen.
• Geef je emoties vorm: Het kan zijn dat je geen prater bent en vaak is praten alleen ook niet genoeg. Dan kun je je emoties ook op een andere manier vorm geven. Door te gaan sporten bijvoorbeeld. Of door ze creatief te verwerken. Ook kun je je emoties vormgeven door dingen te gaan regelen rondom jouw verlies of door je actief in te zetten voor een belangenvereniging of een goed doel wat te maken heeft met jouw verlies. Daarnaast kan het helpen om in je huis of tuin een plekje in te richten om te gedenken. Actief vorm geven aan jouw emoties helpt je om er op een goede manier mee om te gaan.
• Wees mild voor jezelf: Het is niet reëel om van jezelf te verwachten dat je binnen drie maanden weer op de been bent na een verlies. De meeste mensen hebben na een groot verlies minimaal (en let op dat woord 'minimaal'!) een jaar nodig om hun leven weer een beetje op de rit te krijgen. Verwacht niet van jezelf dat je snel weer gaat functioneren zoals je voor je verlies functioneerde. Dat kan maanden en zelfs jaren duren. Soms lukt dat zelfs helemaal niet meer. Het kan ook zo zijn dat je pas lange tijd na je verlies fysieke en/of psychische klachten ontwikkelt die met rouw te maken hebben. Ook dat is heel normaal. Wees mild voor jezelf als dingen even niet lukken, als je snel in tranen uitbarst, als je sneller geïrriteerd bent. Het hoort erbij.
• Zorg goed voor jezelf: Eet gezond, zorg voor voldoende ontspanning, sport, ga naar buiten, spreek af met mensen die je dierbaar zijn en laat je helpen door de mensen om je heen. Dat is allemaal extra moeilijk wanneer je rouwt en zal je extra energie kosten, maar op de lange duur levert het je meer op.
• Pas op voor ongezonde patronen: Ga je pijn niet verdoven door extra hard te werken, minder thuis te zijn, wat extra alcohol te pakken of jezelf te 'verwennen' met ongezond eten. Het lost niets op en zorgt uiteindelijk alleen maar voor meer problemen.
• Ga naar de huisarts: Heb je veel last van klachten, houden ze lang aan of maak je je zorgen? Ga dan even langs de huisarts. Je klachten kunnen tenslotte ook ergens anders aan liggen dan aan het feit dat je rouwt. Het is goed om dat even te laten checken. Vertel je huisarts over jouw verlies, zodat hij of zij hier rekening mee kan houden.

Gebruikte bronnen:

* Artikel Thuisarts.nl: Ik rouw

* Artikel Rouwbehandeling.nl: Lichamelijke klachten bij rouw; symptomen op een rij