Hoogsensitiviteit kan veel invloed hebben op hoe je zintuigen dingen waarnemen. Maar niet iedere hoogsensitieve reageert even heftig op zintuigelijke prikkels. De één gaat bijna over zijn nek van een geur die anderen niet tot nauwelijks ruiken. De ander raakt geïrriteerd van het krassen van bestek op een bord, terwijl dat verder niemand opvalt. En een derde krijgt de kriebels van een labeltje in kleding. Het is goed om bij jezelf na te gaan hoe jij reageert op zintuigelijke prikkels, zodat je voorzorgsmaatregelen kunt nemen én er je voordeel mee kunt doen.
Horen
Geluid is voor veel HSP een bron van overprikkeling. Soms kan het lijken alsof geluiden echt letterlijk pijn doen. Een kastdeurtje dat te hard dichtgeslagen wordt, een langsrazende ambulance, het krassen van een krijtje over een krijtbord. Het kan je in elkaar laten krimpen van schrik, pijn en ongemak.
Wanneer je heel gevoelig bent voor geluid is het in de eerste plaats goed om na te gaan of het met je hoogsensitiviteit te maken heeft of dat er iets anders aan de hand is. Een overgevoeligheid voor geluid kan namelijk ook een andere oorzaak hebben. Dingen als een chronische oorontsteking, stressklachten, een stoornis in het autistisch spectrum of een gehoorbeschadiging kunnen er allemaal voor zorgen dat jij heftig reageert op geluid en plotselinge geluidsexplosies.
Wanneer je ervan overtuigd bent dat jouw gevoeligheid voor geluid wordt veroorzaakt door je hoogsensitiviteit zijn er gelukkig veel dingen die je hier zelf aan kunt doen. Denk bijvoorbeeld aan oordopjes die je standaard met je meeneemt, het dragen van een noise-cancelling koptelefoon op de momenten dat je je op een taak moet concentreren of het opzetten van muziek die je mooi vindt, om daarmee het geluid dat van de buren afkomt te dempen. Let erop dat je jezelf niet teveel went aan stilte. Het is goed om jezelf bloot te blijven stellen aan geluid, omdat je prikkeldrempel anders steeds lager komt te liggen en je het risico loopt dat je steeds minder geluid aan kunt.
Gelukkig betekent een extra gevoeligheid voor geluid vaak ook dat je van sommige geluiden juist extra geniet. Het gefluit van de vogels, het ruisen van de wind door de bomen of prachtige muziek. Verwen je gevoelige oren dan ook regelmatig met geluiden waar jij blij van wordt!
Zien
Sommige mensen die hoogsensitief zijn raken overprikkeld van wat ze zien. Veel en heftige kleuren kunnen vrij overweldigend zijn. Van indrukwekkende beelden over oorlog en hongersnood kun je nog weken van slag zijn. En een teveel aan zon- of kunstlicht kan vrij heftig zijn.
Ook hier kun je gelukkig veel aan doen. Richt je huis in met kleuren waar jij blij en rustig van wordt. En hangen de buren vol in jouw zicht een poster waar je je mateloos aan stoort, overleg dan met hen of ze niet een ander mooi plekje kunnen vinden voor die poster óf blokkeer jouw zicht op die poster met planten, een boom of iets anders gezelligs. Vermijd heftige beelden waarvan je weet dat je daar last van zult hebben. Je hoeft geen horrorfilm te kijken en het nieuws kun je ook prima volgen door alleen artikelen te lezen of naar de radio te luisteren. Zonlicht kun je dempen met een goede zonnebril en wat betreft kunstlicht kun je zorgen dat alle lampen in jouw huis dimbaar zijn of gewoon zo min mogelijk verlichting aanzetten.
Maar je kunt je ogen ook enorm verwennen! Hou je van kunst? Bezoek dan regelmatig een museum of tentoonstelling en geniet van al het prachtigs wat je daar ziet. Word je blij van bepaalde kleuren? Zorg dan dat je die kleur lekker veel terugziet in je kledingkast of inrichting van je huis. En geniet je van al het moois in de natuur? Trek dan regelmatig je wandelschoenen aan, ga de natuur in en geef je ogen goed de kost.
Ruiken
Bij sommige HSP is de reukzin enorm goed ontwikkeld. Zij ruiken gas bijvoorbeeld veel eerder dan anderen, kunnen echt misselijk worden van een overheersende geur of genieten juist enorm van een geurende bos bloemen.
Heb je snel last van geuren? Dan kun je daarmee aan de slag. Ga bij jezelf na van welke geuren je echt last hebt en maak een actieplan hoe je zoveel mogelijk kunt voorkomen dat je met die geur geconfronteerd wordt. Zorg bijvoorbeeld voor een goed functionerende afzuigkap, lucht je huis regelmatig (mits je in een omgeving woont waar buiten geen hinderlijke geuren hangen) en was je kleding met een geurvrij wasmiddel. Geef richting mensen die je vaak ziet aan dat je erg snel last hebt van geurtjes en verzoek hen om geen lekker luchtje (wat voor jou eerder 'vies' is) te dragen wanneer jullie een afspraak hebben. Als mensen je goed kennen en om je geven zal dat echt geen probleem vormen.
Je kunt ook op een positieve manier gebruik maken van jouw gevoelige reukzin. Want er zullen ongetwijfeld ook geuren zijn waar jij heel blij van wordt. Is dat de zilte zeelucht? Zorg dan voor regelmatige uitstapjes naar zee. Ga na een regenbui in de zomer lekker naar buiten en geniet van de geur die dan vrij komt. Koop een mooie, lekker geurende bos bloemen voor jezelf (en ververs het water op tijd, om te voorkomen dat je een ander geurprobleem krijgt). Of investeer in een diffuser met een etherische olie in een geur waar jij blij van wordt.
Proeven
Proeven kan voor HSP ook nog wel eens een probleem opleveren. Soms is het de structuur van het eten waar je slecht op gaat. Klontjes, brokjes, een bepaalde meligheid, te stevig of juist te slap...er zijn echt mensen die kunnen gaan kokhalzen van bepaalde structuren of er op een andere manier last van hebben. Anderen hebben last van te warm of juist te koud voedsel. Weer anderen hebben een darmstelsel wat nogal gevoelig is afgesteld.
Het is goed om bij jezelf na te gaan op welke structuren, temperaturen of soorten voedsel jij heftig reageert. Vaak is een probleem rondom eten makkelijk op te lossen door de dingen waar jij last van hebt gewoon uit je menu te schrappen. Word je winderig van uien? Veel maaltijden kunnen prima zonder ui. Ga je slecht op brokjes in je eten? Prak je eten dan van tevoren of haal er even een staafmixer door. En wil je wel heel graag iets eten, maar weet je dat je er last van krijgt? Geniet dan vooral heel erg van het eten, eet met mate en accepteer dat je er last van zult krijgen.
Bij buikklachten is het wel goed om na te gaan of er geen andere oorzaak is. Buikklachten kunnen bijvoorbeeld ook veroorzaakt worden door stress. In dat geval is het belangrijk om aan je stress te werken, omdat de klachten anders alleen maar erger zullen worden.
Maar je kunt je sensitiviteit op het gebied van proeven ook positief inzetten. Ga na welke maaltijden een feestje zijn voor jouw mond en zorg ervoor dat je dat vaak eet. Eet binnen jouw grenzen gezond en gevarieerd, zodat je mond zoveel mogelijk kan genieten van al die smaken en structuren. Bestel een verrassingsmenu van de chef en laat je verwennen met al het lekkers wat hij bedacht en voor jou klaargemaakt heeft. Of bak een lekkere appeltaart met je kinderen. Is gelijk ook fijn voor jouw gevoelige reukzin.
Tast
Je voelt het onmiddellijk als er een klein steentje in je schoen zit, krijgt de kriebels van bepaalde stoffen en je beddengoed moet echt goed strakgetrokken zijn, want anders lig je niet lekker. Grote kans dat je extra gevoelig bent op het gebied van tast en voelen. Ook daar kun je wat aan doen.
Ga bij jezelf na wat echt niet lekker zit of voelt. Zijn er labeltjes waar je je aan irriteert? Knip ze er dan gewoon uit of trek ergens een hemd of T-shirt onder aan . Heb je het snel warm of juist koud? Kleed jezelf dan in laagjes, zodat je een extra laagje uit kunt trekken of aan kunt doen als je het te warm of koud krijgt. Reageer je allergisch op wasmiddelen? Koop dan een hypoallergeen wasmiddel. En heb je snel een droge huid? Hou die dan soepel met een goede crème.
Ook je tastzin kun je op een positieve manier inzetten. Waar wordt jij blij van? Waar kun jij je tastzintuig nu mee verwennen? Voor sommigen is dat een wekelijks warm bad. Een ander wordt graag omringd door zachte, warme stoffen. Je kunt een momentje maken van het voelen van de zonnestralen op je huid of de wind door je haar. Maar heb je bijvoorbeeld wel eens bewust de nerf en structuur van een boomblad gevoeld? Ook dat soort dingen kunnen een feestje zijn voor jouw voelende huid.
Ontdekkingstocht
Iedereen is anders en reageert anders op zintuigelijke prikkels. De ene HSP'er reageert alleen vrij intens op zicht en geluid, een ander ervaart de prikkels van alle zintuigen als heftig. Je kunt jezelf aanleren om goed met die prikkels om te gaan en er zelfs je voordeel mee doen. Voor alle prikkels geldt dat het goed is om jezelf er wel in bepaalde mate aan bloot te blijven stellen, omdat het leven nou eenmaal niet volledig in te richten is naar dat wat jij fijn vindt en nodig hebt en je dus altijd op verwachte en onverwachte momenten met een hoeveelheid prikkels te maken kunt krijgen die voor jou niet prettig is. Des te meer jij je in je dagelijks leven afsluit van bepaalde prikkels, des te sneller je overprikkeld zult raken en des te minder je aan zult kunnen en dat zou zonde zijn. Want je hebt de wereld zoveel te geven!
Reactie plaatsen
Reacties