'Maar ik bén helemaal niet hoogsensitief! Ik heb juist heel veel prikkels nodig, ben extravert en vind het leuk om spannende dingen te doen of nieuwe dingen te ontdekken.' Ik ken haar goed. Ze is super creatief, erg aanwezig en barst altijd van de ideeën. Maar ze kan ook plotseling tegen een muur oplopen. Dan is alles stom, wordt ze chagrijnig en trekt ze zich het liefste terug, weg van al die mensen.
Een andere vorm van hoogsensitiviteit
Zoals alle karaktereigenschappen kent ook hoogsensitiviteit vele gezichten. Veel mensen denken bij hoogsensitiviteit aan introverte mensen die snel overprikkeld zijn, zich graag met een boekje in een hoekje terugtrekken en gebaat zijn bij rust, reinheid en regelmaat. Maar er is ook een groep mensen die extravert is, op zoek naar nieuwe avonturen, snel verveeld, met een sterke eigen wil, het geen probleem vinden om op een podium te staan én die hoogsensitief is.
Waarom ze ondanks de grote verschillen ook hoogsensitief genoemd worden? Omdat ze wel degelijk doodmoe worden van al die prikkels en plotseling tegen een muur van overprikkeling op kunnen lopen. Dan is alles hen ineens teveel, moet het écht even gaan zoals zij willen, kunnen ze plotseling een enorme emotionele uitbarsting krijgen en willen ze zich graag terugtrekken. Deze groep mensen noemen we in vakjargon meestal High Sensation Seekers, kortweg HSS. Maar er worden ook andere termen voor gebruikt als 'Highsensitive thrillseeker' of 'Highsensitive strong willed'.
Hoe weet je of je HSS bent?
Hoewel het idee van HSS in veel vakliteratuur kort beschreven staat, zijn er voor zover ik weet geen boeken geschreven die alleen maar over de HSS-variant van hoogsensitiviteit gaat. Wel is er onderzoek gedaan naar hoe vaak HSS voorkomt binnen de groep hoogsensitieve mensen. Zo'n 20% van de wereldbevolking heeft hoogsensitieve kenmerken. En 10% van hen zoekt juist heel graag prikkels op en is een high sensation seeker. Deze mensen zijn niet persé altijd extravert, maar kunnen ook introvert zijn. Elaine Aron doet al sinds 1992 onderzoek naar hoogsensitiviteit en zij omschrijft mensen die high sensation seekers zijn als mensen die leven met één voet op het gaspedaal en één voet op de rem. Aan de ene kant hebben ze avontuur en nieuwe prikkels nodig om zich goed te voelen, aan de andere kant hebben ze ook meer dan gemiddeld de tijd nodig om tot rust te komen.
Kenmerken
Er bestaat een lijst kenmerken aan de hand waarvan je kunt ontdekken of je HSS-kenmerken hebt. Dat lijstje ziet er als volgt uit:
- Je verveelt je snel
- Je bent graag actief, staat open voor nieuwe ervaringen en houdt van spanning
- Je zoekt de grenzen op
- Je kunt sterk wisselen in je emoties
- Je hebt een grote wilskracht
- Je weet goed wat je wilt...en wat je niet wilt
- Je bent nieuwsgierig en ondernemend
- Je herkent jezelf soms niet omdat je de ene keer HSP bent en een andere keer HSS
- Je bent ongeduldig
- Je hebt graag mensen om je heen als je je goed voelt
- Je bent eigenwijs
- Je hebt moeite om je gevoelige kant te erkennen
- Je vindt het niet erg om in het middelpunt van de belangstelling te staan en geniet daar ook van...
- ...maar op andere momenten kun je dat zat zijn en heb je behoefte aan rust en tijd voor jezelf
- Je komt op andere extravert en zelfverzekerd over
- Je bent voor anderen soms lastig te peilen. Het ene moment ben je actief en enthousiast, het andere moment trek je je terug en heb je behoefte aan stilte
- Je kunt er slecht tegen als het niet gaat zoals jij wilt
Tips
Wellicht heb je nu ontdekt dat jij ook HSS kenmerken hebt. Hoe kun je dan zo goed mogelijk voor jezelf zorgen? Ik geef je een paar tips:
- Leer jezelf kennen. Waar doe je energie van op, waar verlies jij energie op, wat voel je wanneer jouw grens bereikt is en wat heb je dan nodig? Doe wat met die informatie, zodat je het beste uit jezelf kunt halen.
- Plannen. Wanneer je weet waar je grenzen liggen, weet je ook wat handig is om te doen en om te laten. Richt je agenda daarop in en houdt je daar ook aan, wat voor leuke uitdagingen er ook voorbij komen. Plan ook hersteltijd in na een intensief avontuur. Je hebt het nodig.
- Omarm je mooie eigenschappen. Veel mensen met HSS zijn alleskunners. Ze leren snel en vinden alles leuk...maar verliezen ook weer snel hun interesse...waarna ze weer ergens anders heel enthousiast van worden. Dat is niet erg. Kijk ter inspiratie naar de TED Talk van Emilie Wapnick die ik in mijn bronnen hieronder heb toegevoegd en doe er je voordeel mee.
- Zorg voor een rustige ruimte in je huis waar je tot rust kunt komen. Creëer een plekje wat helemaal bij jou past. Een creatieve ruimte op zolder, een schemerig hoekje naast de boekenkast in je woonkamer of een fijne, rustig ingerichte slaapkamer. Ontspan en laad je op voor je nieuwe avontuur.
- Ga de natuur in. Je omgeven met natuur is een bewezen effectief middel om tot rust te komen. Zelfs een plant op je kantoor kan al helpen (no joke!), maar het beste is natuurlijk als je je wandelschoenen aantrekt en je hoofd leeg loopt in een omgeving met veel natuur.
- Sport. Sporten kan helpen om een deel van je onrustige gevoelens kwijt te raken. Dus hup, naar de sportschool! Of combineer deze tip met punt 5 en ga lekker mountainbiken in het bos, suppen op het dichtstbijzijnde watertje of neem de hond mee naar het strand en ga daar lekker mee ravotten.
- Zorg dat je genoeg slaapt. Mensen hebben echt 7 à 8 uur slaap per nacht nodig! Dus zorg voor een goed slaap- en waakritme.
- Accepteer dat je HSS kenmerken hebt. Veel mensen hebben moeite met het erkennen dat ze HSP of HSS eigenschappen hebben, omdat ze dat een zwaktebod vinden. Het tegengestelde is waar. Juist door deze eigenschappen te herkennen en er op een positieve manier mee aan de slag te gaan kom je in je kracht te staan.
- Ga het avontuur aan. Je hebt die prikkels nodig om goed te kunnen functioneren. Dus ga op reis zonder dat je een plan klaar hebt liggen, ga raften tijdens je vakanties, klim lekker op het podium als jij dat leuk vindt en plan daarna ook weer tijd in om tot rust te komen.
- Ken je grenzen. Voor sommige HSS is het aanlokkelijk om ook de fysieke of wettelijke grenzen op te zoeken. 160 op de snelweg of tóch dat ene pilletje uitproberen. Deze dingen kunnen jezelf of anderen in gevaar brengen. Zoek die grens niet op, maar probeer je hang naar avontuur op een andere manier vorm te geven.
De praktijk
In de praktijk is iedereen anders en kun je allerlei stickers op je gedrag gaan plaatsen. Zelf herken ik veel van HSP in mezelf...maar niet alles. Hetzelfde geldt voor HSS. Het gaat er niet om welk stickertje of kenmerk je op jezelf kunt plakken, maar dat je jezelf leert kennen. Dat jij weet wat wél voor je werkt en wat niet, waar jij van oplaadt en waar jij op leegloopt, hoe je goed met jezelf om kunt gaan en waar je valkuilen liggen. Dan doet het er niet toe hoe je het noemt. Als je het voor elkaar kunt krijgen dat je jezelf zo goed leert kunnen, kun je je leven inrichten op een manier die bij jou past en waarop jouw gaven en talenten het beste tot hun recht komen.
Gebruikte bronnen:
Boek: Hoogsensitiviteit professioneel gezien, sensitiviteit als verklaring onder psych(osomat)ische klachten - Annek Tol
Boek: Daar praat je toch niet over - Anna&Paula Korpershoek
TedTalk Emilie Wapnick - Why some of us don't have one true calling
Artikel HS-HSS - Annelyn de Boer
Artikel HSP en snel verveeld? - Maaike Kruijsen
Artikel High Sensation Seeker - Aniek Gerrits
Artikel HSP en HSS. Het beste uit twee werelden? - Sannie Alblas-Smit
Reactie plaatsen
Reacties