Vertrouw niet blind op je gevoel

Koppig zit ze tegenover me. 'Maar ik voel dat het zo is en ik ben hoogsensitief, dus ik weet dat soort dingen nou eenmaal!' Ik trek mijn wenkbrauwen op, want ik heb ondertussen gegronde redenen om aan te nemen dat haar gevoel ernaast zit. Ik probeer uit te leggen dat hoogsensitieve mensen weliswaar een prachtig setje extra voelsprieten hebben, maar dat dat niet wil zeggen dat hun gevoel het altijd bij het rechte eind heeft. Dat ik dat zelf helaas door schade en schande heb moeten leren. Maar ik zie dat ik tegen een muur praat en niet tot haar doordring.

Wie hoogsensitief is, voelt en ervaart veel. Gevoel is een prachtig instrument. Het kan je vertellen wat je nodig hebt, het wijst je op de behoeften van anderen, het helpt je genieten van alle mooie dingen om je heen en het waarschuwt je voor gevaar. Emoties als blijdschap, boosheid, verdriet en angst vertellen je allemaal iets over jezelf, mogen er zijn en kunnen je helpen om op een goede manier door het leven te komen.

Maar gevoelens kunnen ook heel bedrieglijk zijn. Ook als je hoogsensitief bent. Ze kunnen ervoor zorgen dat je verkeerde aannames doet, onvergevingsgezind wordt, dingen doet die misschien niet zo handig zijn of dat je dingen groter maakt dan ze daadwerkelijk zijn.

Maar waarom klopt je gevoel niet altijd? Hoe weet je of je gevoel wel of niet klopt? Wat kun je doen als je het idee blijft hebben dat datgene wat jouw gevoel zegt wel degelijk klopt? En is het überhaupt wijs om altijd te handelen naar je gevoel?

Waarom klopt je gevoel niet altijd?

Gevoelens kunnen heel intens zijn. Je weet zeker dat iets zo is, omdat het zo voelt. Maar helaas blijkt maar al te vaak dat gevoelens ook heel misleidend kunnen zijn. Niet alles wat goed voelt, is ook daadwerkelijk goed. Denk aan verliefd zijn op een ander dan jouw partner, drugsgebruik, teveel snoepen of geld over de balk smijten. En het is waar dat mensen die hoogsensitief zijn sneller het gevoel hebben dat iets niet klopt, dat er een verhaal achter het verhaal zit dat verteld wordt of dat het niet goed gaat met iemand. En ze hebben daar gemiddeld gezien vaker gelijk in dan mensen die niet hoogsensitief zijn. Maar ook als je hoogsensitief bent, kan je gevoel ernaast zitten.

Hoe dat komt? Daar zijn talloze redenen voor te bedenken. Gevoelens worden gekleurd door vermoeidheid, emoties, culturele achtergrond, verkeerde achtergrondinformatie, zonde (geen populair woord, ik weet het) en nog zoveel meer. Daarnaast ben je mens. En mensen zijn faalbaar. Ook mensen met de beste bedoelingen.

Hoe weet je of jouw gevoel klopt?

Daarom is het belangrijk om te onderzoeken of jouw gevoel klopt. Hoe je dat doet hangt af van de situatie, maar ik geef je een paar tips om in elk geval de eerste valkuilen te omzeilen.

1. Onderzoek of je moe bent of dat je gevoelens op een andere manier beïnvloed zouden kunnen zijn. Als ik moe, boos, teleurgesteld of juist heel erg blij ben merk ik dat dat mijn waarnemingen beïnvloedt. Ben ik al teleurgesteld in iemand? Dan is de kans groot dat ik opmerkingen van die dag bekijk door een bril van teleurstelling. Begrijpelijk, maar niet handig als leidraad.
2. Check je gevoel bij anderen die je vertrouwt. Bij voorkeur iemand die neutraal in het onderwerp staat .
3. Bid voor onderscheidingsvermogen. Vraag of God je wil laten zien of datgene wat jij voelt klopt én of je er iets mee moet of het mag laten rusten.
4. Neem anderen serieus. Zijn er mensen die dicht bij jou staan die je waarschuwen voor bepaald gedrag of een bepaalde aanname die je doet? Ga dan na of daar een kern van waarheid in zou kunnen zitten.
5. Geef het de tijd. Soms helpt het om ergens een nachtje over te slapen en ontdek je de volgende ochtend dat de zaken er ineens heel anders voorstaan...of niet. Soms heeft het ook hele lange tijd nodig om er achter te komen of je gevoel klopt of niet. Dat geeft niet. Mochten je gevoelens te maken hebben met zorgen over iemand, bespreek die zorgen dan met God.

Maar ik blijf de indruk houden dat het wél klopt

Soms heb je alle schijn tegen je, maar blijf je de indruk houden dat je gevoel wel klopt. Afhankelijk van de situatie kun je dan een aantal dingen doen.

1. Soms is het geen enkel probleem om te handelen naar je gevoel. Heb je de indruk dat iemand verdrietig is? Stuur dan een lief kaartje of nodig iemand uit voor de koffie. Daarmee geef je een opening naar de desbetreffende persoon en mocht je er naast zitten, dan is dat geen enkel probleem.
2. Ook kun je dingen voorzichtig bespreekbaar maken, maar breng dat dan in de 'ik'-boodschap. 'Ik heb de indruk dat je verdrietig bent, klopt dat?' of 'Ergens zit dit me toch niet helemaal lekker, maar misschien zit ik er naast. Hoe zie jij dat?'. Daarmee geef je de ander alle ruimte.
3. Heb je het gevoel dat er iets 'niet helemaal pluis' is? Dan kun je dat altijd probleemloos met God bespreken. Niemand die daar hinder van ondervindt.
4. Blijf eventuele zorgen over mensen bij God brengen, ook als mensen er niet open over zijn.
5. Laat het daarna ook los. Je hebt het in Gods handen gelegd en daar mag het blijven. Zeker als je gevoelens hebt die er op wijzen dat er iets niet klopt in het leven van anderen is dat iets tussen God en hen. Jij bent daar niet verantwoordelijk voor. Het enige wat je er aan kunt doen is voorzichtig polsen of er inderdaad iets speelt en als de ander daar niet op in gaat een betrouwbare vriend blijven, bij wie de deur altijd open staat wat er ook gebeurt.

Wijsheid

Als je hoogsensitief bent, zit je vaak boordevol gevoelens en emoties. Sommige heel fijn en behulpzaam, anderen kunnen je ook danig in de weg zitten. Het vergt wijsheid om daar goed mee om te gaan. En het is niet altijd wijs om je gevoelens en vermoedens te uiten, zelfs niet als je gelijk zou hebben. Daarmee kun je een ander in een hoek zetten of in een kwaad daglicht stellen. Mensen kunnen op slot schieten door jouw opmerking of er kan een vervelende roddel ontstaan omdat jij een vermoeden uit. Wees dus wijs met wat je wel of niet zegt. Bespreek je gevoelens met je hemelse Vader. Heb je toch een uitlaatklep nodig? Schrijf of sport ze dan van je af of verwerk ze creatief. Blijf je gevoelens in gebed brengen en zorg voor een open houding richting de ander, ook als je het idee hebt dat er iets heel erg fout zit. Op die manier kun je je hoogsensitieve gaven op een opbouwende manier inzetten, zonder er zelf (al te veel) last van te hebben.