Worstelen met gebedsgenezing

Als tiener kreeg ik regelmatig de vraag of mensen voor me mochten bidden wanneer ze hoorden dat ik ziek was. Ik vond dat prima. Maar toen ik 19 was, kreeg ik voor het eerst (maar zeker niet voor het laatst) te maken met heftige vragen rondom gebedsgenezing. Dat kwam zo...

Amerika

Mijn oom en tante hadden me uitgenodigd om met hen op reis te gaan naar Amerika en daar een christelijke conferentie te bezoeken. Naar Amerika gaan was altijd mijn droom geweest. Eentje waarvan ik niet had verwacht dat die ooit uit zou komen. Ik zag hun aanbod dan ook als een prachtig geschenk van God.

We werden ondergebracht in een gastgezin in Baltimore en hadden de tijd van ons leven. Mijn tante en ik schelen maar zes jaar in leeftijd , dus onze belevingswerelden verschilden niet zoveel. We reisden naar Washington, reden achterop de motor bij onze gastheer, vierden samen de vooravond van Independence Day, voerden interessante en hilarische gesprekken met ons gastgezin en bezochten de conferentie. Het was een internationale conferentie met gasten van over de hele wereld. Om heel eerlijk te zijn herinner ik me er niet veel meer van, behalve dat ze daar een aantal keer voor mijn gezondheid hebben gebeden. 

Natuurlijk was ik al bekend met het fenomeen ‘gebedsgenezing’. Ook in Nederland werd er veel voor mij gebeden. De gemeenteleden uit de kerk waar ik vandaan kwam waren daar heel trouw in. En bij verschillende andere bijeenkomsten baden mensen voor mij die ik niet persoonlijk kende. Ik zei altijd ‘ja’ wanneer mensen mij vroegen of ze voor me mochten bidden en aanvaardde dankbaar hun gebed. En ik ben ervan overtuigd dat het gebed van al die mensen me veel zegen heeft gebracht.

Maar dit keer ging het anders. Er werd vurig en met handoplegging voor mij gebeden. Maar in het zichtbare veranderde er niets. Ik werd niet ineens minder benauwd, was nog altijd erg moe en je moest me nog steeds niet vragen even een rondje te gaan hardlopen. Dat was op zich niet anders dan andere keren, maar nu werd er ineens een probleem van gemaakt... mijn probleem wel te verstaan. Want, zo zeiden ze, dat ik niet genas, kwam omdat ik niet genoeg geloof had. Het was dus mijn eigen schuld dat ik ziek was.

Worstelingen

Het was de eerste, maar zeker niet de laatste keer dat dit geopperd werd. Ook in Nederland heb ik dit regelmatig meegemaakt. In de loop der jaren heb ik er heel wat varianten op gehoord. Ik zou niet genezen omdat ik teveel zou twijfelen, omdat er een vloek op mijn voorgeslacht zou liggen, ik had nog onbeleden zonden, ik zou last hebben van bitterheid in mijn leven, moest mensen nog vergeven en ik zou niet genoeg geloof hebben. 

Al die 'verklaringen' veroorzaakten bij mij veel vragen en verdriet. Ze kwamen op mij over als verwijten en legden me een nog zwaardere last op dan ik al te dragen had. Hoe moest ik al die dingen die tegen me gezegd werden zien? Zat er een kern van waarheid in? Wat vroeg God hierin van mij? En als God Almachtig is, waarom verhoorde Hij dan niet het gebed van zó veel mensen die zó trouw en vurig voor mij baden?

Nu ik ouder ben en jarenlang stevig geworsteld heb met deze vragen kan ik er over het algemeen goed mee omgaan. Maar er zijn wel momenten waarop ik betwijfel of goedbedoelende bidders doorhebben wat hun opmerkingen met betrekking tot onverhoord gebed voor gevolgen kunnen hebben voor de zieken. Voor mij. Hun verlangen om de mensen voor wie ze bidden genezen te zien worden is prachtig, maar hun onvermogen om met gebeden om te gaan die (nog?) niet verhoord worden en hun mate van pastorale zorg zijn in sommige gevallen schrikbarend. 

Ik belandde in een forse geloofscrisis na mijn bezoek aan Amerika. Een crisis die voorkomen had kunnen worden door goed theologisch onderwijs en liefdevolle blijvende pastorale zorg. Maar omdat mijn bezoek aan Amerika maar tijdelijk was en gebedsgenezing geen onderwerp was waar bij ons in de kerk over gesproken werd, miste ik die begeleiding.

Wees voorzichtig met wat je zegt

Ik heb zelf jarenlang in het gebedspastoraat gediend en daarbij ook gebeden voor genezing van mensen. Ik heb zelfs meegemaakt dat mensen genazen nadat we voor ze hadden mogen bidden. Dus ja, ik geloof dat God kan genezen en ik geloof dat Hij dat vandaag de dag ook nog doet. Maar ik zie ook dat dit in de meeste gevallen (nog?) niet gebeurt. En ik heb in de diverse pastorale cursussen die ik heb gevolgd én in de praktijk geleerd dat je heel voorzichtig moet zijn met uitspraken over waarom iemand wel of niet genezen wordt.

Ik geloof dat al die dingen die ik te horen heb gekregen wel degelijk een belemmering kunnen zijn (let wel: kunnen zijn, dus niet altijd zijn) in de verhoring van gebeden. Ik geloof dat er sprake kan zijn van een vloek, onbeleden zonde of onvergevingsgezindheid. Maar ik geloof ook dat het bespreken van deze dingen gepaard moeten gaan met heel veel voorzichtigheid en (langdurige) pastorale zorg. Zulke zware onderwerpen lenen zich over het algemeen niet voor een kort gebed tijdens een evenement voor iemand die je niet eens persoonlijk kent. Wanneer je dat wél doet, belast je iemand die al een enorme last draagt alleen maar met meer vragen en verdriet.

Wanneer ik de indruk heb dat er wel degelijk een achterliggende oorzaak is voor ziekte, omkleed ik dat in de gesprekken die ik voer altijd met de grootst mogelijke zorg en voorzichtigheid. Ik ben God niet, ik weet niet zeker waarom God niet geneest en het laatste wat ik wil is iemand opzadelen met nog meer moeilijke gevoelens dan hij al heeft. Juist omdat ik zelf weet hoe het is wanneer die dingen tegen je worden gezegd.

Verwarring

Ik had het gevoel dat ik dingen over het hoofd zag. Ik ging uitvoerig graven in mijn eigen leven en in mijn motieven. Ik bleef God bidden om duidelijkheid. Ik kreeg het gevoel dat alles (zelfs het overlijden van Wouter) voorkomen had kunnen worden als iemand die vloek maar had verbroken vóórdat mijn longen slecht waren geworden en vóórdat Wouter dat ongeluk kreeg. Ik verzandde in een verwarrende wirwar van gedachten en zelfverwijt. En ik begreep God niet. Mijn ouders hebben Hem altijd trouw gediend en toch overkwam hen (en mij) dit. Hing het dan echt volledig af van de juiste bewoordingen? Dat als ik ook maar iets verkeerd zei, God dan zou zeggen: ‘Jammer meisje, je hebt nèt dat punt gemist of nèt dat woord verkeerd begrepen en daarom genees Ik jou niet’? Dat was niet de God zoals ik Hem had leren kennen. Ik kende een liefdevolle Vader Die zoveel van mij houdt dat Hij Zijn enige Zoon voor mij gegeven heeft. Ik kende een Zoon die met ons mee lijdt. Ik kende een Vader die het beste met mij voor heeft en een plan met mijn leven heeft, ondanks mijn gebrek aan gezondheid. En nu kwamen er mensen die mij niet kenden en die dat hele plaatje ondersteboven gooiden.

Mijn eigen theorie rondom lijden en gebedsgenezing  

Uiteindelijk heb ik door jaren worstelen en bidden een theorie gevormd die mijns inziens veel dichterbij de waarheid komt dan het ‘bid en je zult genezen en als dat niet gebeurt doe je iets fout’. Er zijn veel goede boeken geschreven over het probleem van het lijden die me hierbij hebben geholpen, net als veel gesprekken met dierbaren en mijn eigen ervaringen binnen het gebedspastoraat.

De eenvoudige versie komt hier op neer:

Er is geen haar op mijn hoofd die niet gelooft dat God mij kan genezen. Met elke vezel die in mij is geloof ik dat Hij dat kan en op een dag ook zal doen. Ik weet alleen niet of dat in dit leven is of in het leven dat hierna komt. Mijn hele leven ligt open en bloot voor Hem. Hij kent alle verborgen hoekjes van mijn hart en ik heb geen geheimen voor Hem. Ik vertrouw er op dat als er iets is dat mijn genezing in de weg staat (en vooralsnog heb ik geen reden om aan te nemen dat dat zo is) Hij dit op Zijn tijd duidelijk zal maken. Maar ik zie ook dat God ons geen zorgeloos leven belooft in Zijn Woord. Zowel het Oude als het Nieuwe Testament staan vol met de zorgen en moeilijkheden van mensen die God volgden. Ja, Jezus geneest in het Nieuwe Testament, maar Hij geneest niet iedere zieke bij wie Hij in de buurt komt (waarom wél die ene man bij Bethesda, maar niet al die anderen bijvoorbeeld?). Paulus raadt Timotheüs aan een beetje wijn te drinken tegen zijn maagklachten, maar zegt niet dat Timotheüs ervoor moet bidden en dat zijn maagklachten dan zullen verdwijnen. Paulus zelf zegt niet dat hij op wonderlijke wijze genezen werd van de wonden die hij had opgelopen door de geselingen en werd, als grote man van God, ook niet beschermd tegen de geselingen. Mensen lijden! Toen én nu. 

Waarom lijden mensen?

Waarom? Om zoveel redenen. De zondeval en onze eigen keuzes om God niet te gehoorzamen zijn wat mij betreft de belangrijkste twee. Daarmee is een hele trits aan andere ellende in werking gezet. Mensen doen elkaar van alles aan. De wereld is in verval, waardoor natuurrampen immens veel ellende veroorzaken. Celdelingen gaan helaas lang niet altijd meer zoals ze van oorsprong bedoeld zijn met alle soorten kanker en andere ziekten tot gevolg. We gaan niet goed om met de bronnen die tot onze beschikking staan, waardoor dit allemaal ook nog eens in een stroomversnelling raakt. En daarnaast is er de tegenstander die graag een 'helpende' hand uitsteekt bij al deze ellende. 

Dat wij lijden is lang niet altijd het gevolg van iets waar wij directe invloed op uit kunnen oefenen. Ik ben geboren met een gat in mijn hart en omdat de artsen dat te laat ontdekten zijn mijn longen aangetast. Er is geen mens die daar nog wat aan kan doen. Maar in dit alles blijft staan: God is liefde en God is almachtig.

Alles draait om vertrouwen

Dit leven in een gevallen wereld is mijns inziens vooral bedoeld als één grote leerschool in vertrouwen in Hem. En hoe moeten we dat ooit leren als we niet met die ellende geconfronteerd worden? We hebben geen vertrouwen nodig als alles ons voor de wind gaat, als ik mijn geld verdien voor mijn boodschappen en daarna naar mijn huis ga. Niets is van mij. Alles is genade. Mijn inkomen krijg ik omdat ik gezegend ben met een overheid die gezorgd heeft voor een goed sociaal vangnet. Mijn man verdient een goede boterham omdat hij gezegend is met een gezond lijf en een goed stel hersens. Dat is geen recht. Dat is geen verdienste. Dat is genade. En vanuit die genade is het onze plicht om weer uit te delen.

Lijden als leerschool

Waarom ik ziek ben? Ik heb het meermaals aan God gevraagd en ik heb denk ik ook een antwoord gekregen. Hij heeft tegen mij gezegd: ‘Tot meerdere eer en glorie van Mijn naam.’ 

‘Lekker dan!’ zou je kunnen zeggen, want daar ben ik dan mooi klaar mee. Ik typ dit met een minimum aan energie, liggend op mijn stretcher in een te felle en warme zon, maar ik heb geen energie om de stretcher te verplaatsen. Ik weet dat ik hierna geen energie meer heb om te koken en me waarschijnlijk nog een flinke huilbui te wachten staat omdat ik zó verschrikkelijk moe ben. Hoezo tot meerdere eer en glorie van Zijn naam? En toch geloof ik dat met alles wat in mij is. Want er is geen leerschool die me zoveel had kunnen leren als de Eisenmenger. Die me zoveel had kunnen leren over Gods almacht, over Zijn zorg, over Zijn liefde, over Zijn nabijheid en over Zijn trouw. Er is geen leerschool die me zoveel had kunnen leren over genade en vergeving, over trouw zijn en geduldig, over geloof houden ondanks alles en vertrouwen houden hoe moeilijk de omstandigheden ook zijn. Zonder deze leerschool ben ik er van overtuigd dat mijn leven lang niet zoveel vrucht had kunnen dragen als dat het nu doet. 

Want hoe ziek ik ook ben, mijn leven is zó vruchtbaar. Mensen weten dat ik weet wat lijden is en staan me toe om mee te kijken in hun leven en naar hun lijden. Mensen weten dat ik weet wat moeite is en delen hun geloofstwijfels met me. Mensen weten dat ik weet wat verdriet is en laten me een arm om hen heen slaan in hun rouw. En in dat alles mag ik Hem dienen en keer op keer verwijzen naar Hem. Omdat ik weet dat ik zonder Hem allang niet meer geleefd zou hebben en omdat ik in heel mijn lichaam voel dat ik voor iedere ademhaling afhankelijk ben van Hem... net als ieder ander, maar de meeste mensen voelen dat niet zo letterlijk als ik. En daar zou ik echt bijna ‘helaas’ voor zetten, want het is zo’n rijke ervaring om zo duidelijk te merken dat je in alles afhankelijk bent van Hem. 

Dat maakt het allemaal niet persé makkelijker. Ik huil en twijfel en pieker wat af. Maar het maakt het leven wel vele malen mooier en draaglijker. 

Geloof ik dat ik mag bidden om genezing en voor me mag laten bidden om genezing? Absoluut! Sterker nog: ik bid tot op de dag van vandaag regelmatig voor genezing, laat ook anderen daarvoor bidden en richt mijn leven in op de mogelijkheid dat God geneest. In een latere blog zul je daar meer over lezen. Maar ik geloof ook in een God die soeverein is. Die geneest op Zijn tijd en niet op de mijne en Die er ook voor kan kiezen om niet te genezen. Waarom de één wel en de ander niet? Ik weet het niet. Maar Hij weet het wel en het enige wat Hij daarin van mij vraagt is om Hem te vertrouwen... wat de toekomst ook brengt.