Kangoeroewonen

Al meer dan vijf jaar delen mijn lief en ik ons huis met mijn schoonouders. Dit wordt ook wel 'kangoeroewonen' genoemd. Wij wonen op de begane grond, mijn schoonouders op de eerste verdieping. En we krijgen daar steeds vaker vragen over. Hoe het bevalt. Hoe we dit voor elkaar hebben gekregen. Wat er voor nodig is om het goed te laten werken. We zien ook dat steeds meer mensen om ons heen overwegen om dezelfde stap te zetten. Dus leek het me goed om een blog te schrijven over onze woonsituatie. Het grootste gedeelte van de blog zal ik schrijven naar aanleiding van de meest gestelde vragen die we krijgen. Omwille van onze privacy zal ik niet elke vraag tot in detail beantwoorden.

Het begon als een droom

Voor mijn lief is onze woonsituatie heel normaal. Het grootste deel van zijn jeugd woonde zijn oma bij hen in. Ze woonden in een boerderij waarvan een deel was ingericht als eigen huisje voor zijn oma. Ze had haar eigen woonkamer, keuken, badkamer en slaapkamer. Mijn lief heeft hier veel dierbare herinneringen aan. 

Zelf heb ik mijn hele jeugd 120 kilometer bij mijn grootouders vandaan gewoond, dus voor mij was de woonsituatie zoals ik die bij mijn lief aantrof bijzonder. Maar ik kon het ook wel erg waarderen. Ieder zijn eigen plek, maar als het nodig was konden ze er als familie zijn voor elkaar.

Deze situatie is altijd in ons hoofd blijven hangen. We hebben regelmatig samen nagedacht over de vraag 'stel dat we op een dag jouw ouders in huis zouden nemen?' (omdat mijn ouders in een heel ander deel van het land wonen, zijn zij nooit een optie geweest). Het leek ons voornamelijk leuk en gezellig, maar in het kader van eventuele toekomstige zorg ook goed.

Het bleef lang bij gedroom en gemijmer, totdat er een aantal dingen gebeurden waardoor de droom plotseling meer op de voorgrond kwam te staan. Vanaf dat moment zijn we er veel serieuzer over na gaan denken en ook het gesprek met mijn schoonouders aangegaan of het voor hen überhaupt een optie was. En na de nodige gesprekken en een aantal gezamenlijke vakanties waren we er alle vier over uit dat we de sprong wel durfden te wagen.

Hoe vind je een geschikt huis?

Het zoeken van een geschikt huis is geen makkelijke opgave en wij hebben al met al een paar jaar om ons heen gekeken. Voor ons was het belangrijk dat we ieder een eigen woongedeelte zouden hebben. Twee lopende gezinnen samenvoegen is niet eenvoudig. Ieder heeft zijn eigen gewoontes en voorkeuren en dat is prima. Maar dat betekent ook dat het over het algemeen verstandiger is om ervoor te zorgen dat beide gezinnen hun eigen woonkamer, keuken, badkamer en slaapkamer hebben.

Een gewoon rijtjeshuis is niet geschikt als je er twee aparte huishoudens in wilt plaatsen. Veel langgevelboerderijen zoals die waar mijn lief in opgroeide waren onbetaalbaar óf lagen op de verkeerde locatie. Oneindig veel opties zijn de revue gepasseerd.

Totdat mijn schoonvader ging omdenken. Het helpt daarbij dat hij bouwkundig tekenaar is en in zijn leven heel wat huizen heeft ontworpen. We waren al die tijd op zoek geweest naar een huis waarbij mijn schoonouders naast ons zouden kunnen wonen, maar wat als we op verschillende verdiepingen zouden gaan wonen? En zo kwamen we uit bij een klein vrijstaand huis waar mijn schoonvader onmiddellijk de verbouwingspotentie in zag. Dat het huis toevallig op een prachtige locatie stond was een groot geschenk waar ik tot op de dag van vandaag dankbaar voor ben.

Wat ons in dit hele proces erg geholpen heeft is dat we voortdurend zijn blijven bidden voor een geschikt huis. Wij zijn er echt van overtuigd dat we dit huis van God hebben gekregen.

Hoe regel je de hypotheek?

Wanneer je eenmaal het huis gevonden hebt, ben je er nog lang niet. Er zijn zeer veel praktische zaken waar je rekening mee moet houden als je samen met je (schoon)ouders in één huis wilt gaan wonen. Om te beginnen de hypotheek. Want het is helaas niet zo dat je gewoon vier inkomens bij elkaar kunt leggen en daar hypotheek op aan kunt vragen. Door de woningnood worden banken daar inmiddels iets flexibeler in, maar over het algemeen kun je maar hypotheek krijgen op één gezinsinkomen. 

Daarnaast staat in je hypotheekcontract dat je geen huurders in je huis mag hebben. Ook daar zul je het gesprek over aan moeten gaan met de bank. Wij hebben het geluk gehad dat we een zeer meedenkende hypotheekadviseur troffen die ons hierbij erg heeft geholpen.

Hoe zit het met vergunningen?

Om een huis te mogen verbouwen zodat je er met twee gezinnen in kunt wonen heb je een vergunning nodig. En daar waren de meeste gemeenten zeven jaar geleden niet erg happig op. We liepen dus het risico dat we dit huis hadden gekocht, maar er uiteindelijk maar met z'n tweetjes gingen wonen. Dat wisten we toen we dit huis kochten, maar we hebben de gok al biddend gewaagd. We hebben moeten praten als brugman en heel veel documenten moeten overleggen aan de gemeente, maar uiteindelijk gingen ze gelukkig akkoord. Houd er rekening mee dat dit niet vanzelfsprekend is, al worden gemeenten hier door de woningnood ook iets coulanter in.

Waar hebben jullie rekening mee moeten houden tijdens de verbouwing?

Bij de verbouwing hadden we opnieuw het geluk dat mijn schoonvader bouwkundig tekenaar is en goed wist waar hij allemaal op moest letten. Ook zorgde hij dat hij vrijwel dagelijks op de bouw was, zodat hij de verbouwing nauwkeurig in de gaten kon houden en bij kon sturen waar nodig. We hebben in dat opzicht veel aan hem te danken. Hij had goede ideeën over hoe we het huis zo efficiënt en budgetvriendelijk mogelijk konden verbouwen en toch ieder onze eigen ruimte zouden hebben. Mocht je zelf nadenken over iets vergelijkbaars, dan is het verstandig om na te denken over de volgende zaken:

• Wat zijn voor de afzonderlijke gezinnen belangrijke ruimtes die je echt wilt hebben. Moeten die privé zijn, of kunnen ze ook gedeeld worden? (Wij hebben bijvoorbeeld de bijkeuken, hal, schuur en een logeer- annex werkkamer gezamenlijk)
• Hoe zorg je ervoor dat iedereen zijn privacy behoudt?
• Bij boven wonen: hoe zorg je ervoor dat de bovenverdieping bereikbaar blijft bij een eventueel verslechteren van de gezondheid?
• Zorg als het even kan voor een tussenmeter bij gas, elektra en water, zodat duidelijk is wie wat verbruikt én betaalt.

Uiteindelijk heeft het na de aankoop van het pand 17 maanden geduurd voor wij er konden gaan wonen. Houd er rekening mee dat het vergunningen-traject erg veel tijd (en frustratie ;-) kost en denk na over een financieel plan hoe je die tussentijd financieel kunt overbruggen.

'Stel dat...' scenario's

Mijn lief en ik hebben ook goed nagedacht over 'stel dat...'-scenario's. Bijvoorbeeld over het scenario dat wij onverhoopt eerder zouden komen te overlijden dan mijn schoonouders. Dit zou namelijk betekenen dat mijn schoonouders dan ook hun huis zouden moeten verlaten. Dat wilden we voorkomen, dus wij hebben bij de notaris vast laten leggen dat zij dan in het huis mogen blijven wonen en het zogenaamde 'vruchtgebruik' ervan mogen hebben. Ook dit is geen eenvoudige klus en vergt veel nadenkwerk. Je hoeft dit uiteraard niet te doen, maar wij wilden ook dit goed te regelen.

Rekening houden met overige familie

Mijn lief heeft drie zusjes en we vonden het belangrijk om hen ook bij dit proces te betrekken. Daarom zijn we van tevoren ook met hen het gesprek aangegaan. Wat vonden zij van onze plannen? Zagen zij eventuele bezwaren? Waar lagen hun zorgen? Daarnaast hebben we hen uitgelegd hoe we alles financieel geregeld hebben, zodat daar ook geen onduidelijkheden over bestaan.

Ook met mijn ouders zijn we het gesprek aangegaan. Ik ging nu tenslotte met mijn schoonouders in één huis wonen en niet met hen en ik kon me voorstellen dat mijn ouders daar ook wat van vonden.

Hoe regel je het financiële huishoudboekje?

Denk na over de gezamenlijke financiële huishouding door duidelijke afspraken te maken en die op papier te zetten. Sommige dingen zijn heel helder, maar andere zijn minder duidelijk. Wie betaalt bijvoorbeeld de onroerend zaakbelasting? Hoe verdelen jullie de rioolheffing? Of het energieverbruik voor eventuele gezamenlijke ruimtes? Wie is er verantwoordelijk voor het onderhoud van het huis? Het is allemaal vrij zakelijk, maar wanneer je dit op voorhand vastlegt voorkomt dit onduidelijkheden en onmin in de toekomst. 

Overigens biedt het samenwonen ook financiële voordelen. Veel kosten als Netflix- en internetabonnementen of de inboedelverzekering kun je delen als je op hetzelfde adres woont.

Hebben jullie regels afgesproken?

Het was wel de bedoeling om naast financiële afspraken ook huisregels te bespreken, maar door persoonlijke omstandigheden is dat er uiteindelijk niet van gekomen. En toen we er eenmaal woonden ging alles eigenlijk vanzelf. Daar zijn we heel blij mee. De enige regel die we hebben (als je het zo mag noemen, want ook dat ging vanzelf) is dat we altijd netjes aankloppen voor we bij de ander naar binnen lopen.

Maar hebben jullie dan nooit gedoe?

Ik beantwoord deze vraag altijd met een wedervraag: heb je in jullie eigen huishouding nooit gedoe? Natuurlijk zijn er wel eens kleine irritaties of gevoeligheden over en weer. Dat is ook niet gek als je twee huishoudens met hun eigen gewoonten en voorkeuren in één huis onderbrengt. Maar in ons geval zijn dat (als ik voor mezelf spreek. Hoe mijn schoonouders erover denken moet je aan hen vragen ;-) echt maar hele kleine dingetjes die met een opmerking of met even tot tien tellen op te lossen zijn. Wat daarbij helpt is dat we ieder ons eigen woongedeelte hebben. Het zou voor ons niet werken als we bijvoorbeeld een gezamenlijke woonkamer of keuken zouden hebben. Daarvoor zijn we te verschillend. Dat is prima, maar moet je niet samen willen voegen in één eenheid.

Wat zijn de kosten?

Eerlijk is eerlijk: onze oplossing is alleen mogelijk als je een goed inkomen hebt. Daar kan ik me weleens boos over maken. Voor ons is dit echt een gedroomde oplossing en ik gun die oplossing iedereen. Maar wanneer je een modaal inkomen hebt of in een sociale huurwoning woont, wordt het moeilijk om dit te realiseren.

Gelukkig sijpelt steeds meer in onze maatschappij door dat het kangoeroewonen een mooie oplossing is voor verschillende maatschappelijke problemen zoals de woningnood, ouderenzorg en betaalbare kinderdagopvang. Steeds vaker zie ik initiatieven van bijvoorbeeld sociale woningbouw om kangoeroewonen mogelijk te maken. Ook lijkt het steeds makkelijker om hypotheken op meerdere inkomens te krijgen evenals vergunningen voor het splitsen van een woning of het realiseren van een kangoeroe- of mantelzorgwoning. Laat je dus niet afschrikken als je geen dikke portemonnee hebt of als je bank of gemeente moeilijk doet, maar onderzoek wat er wél mogelijk is. Misschien wil een andere bank wel meewerken of ziet de gemeente wel andere mogelijkheden.

Durfde je dat wel aan met je schoonouders?

Door alle beroerde verhalen over schoonouders die de ronde doen heb ik zeker in de beginfase vaak de vraag gekregen of ik wel wist waar ik aan begon. Viavia hoorden we dat sommige mensen ons echt voor gek verklaarden. En natuurlijk is het een sprong in het diepe wanneer je met je (schoon)ouders gaat samenwonen. Maar wij zijn niet over één nacht ijs gegaan. Ik heb hele leuke schoonouders die door hun eigen ervaringen met het samenwonen met hun (schoon)moeder ook veel geleerd hebben. We hebben veel gesprekken gevoerd en zijn ook een paar keer samen op vakantie geweest. Daardoor was ik er als schoondochter vrij zeker van dat dit wel goed zou komen.

Wat heeft het jullie opgeleverd?

Veel! Inmiddels wonen we meer dan 5 jaar samen en geven we allevier aan dat het ons eigenlijk nog beter bevalt dan verwacht.

Zelf vind ik het erg leuk dat ik de ouders van mijn lief veel beter heb leren kennen. Ik begrijp nu beter waar mijn lief vandaan komt en waarin hij op wie lijkt (en dat bleek de afgelopen jaren nog weleens anders te zijn dan ik dacht :-).

Ik vind het fijn dat we altijd bij elkaar terecht kunnen. We hebben inmiddels allevier de nodige moeilijke perioden meegemaakt en we merken dat we er dan echt voor elkaar zijn. Zowel mentaal als in praktisch opzicht. Mijn schoonmoeder haalt nog weleens een vergeten boodschap voor mij of doet een kaartje voor me op de bus. Mijn schoonvader heeft zich vrijwillig opgeworpen als conciërge van het huis en doet klusjes als het schoonhouden van de daken. Mijn lief kijkt mee als mijn schoonouders een ingewikkeld financieel of verzekeringsvraagstuk hebben. En als ik merk dat mijn schoonouders bijvoorbeeld langer in het ziekenhuis zijn dan gedacht breng ik een bordje eten naar boven, zodat zij niet hoeven te koken. Of ik los de technische dingen als het instellen van een nieuwe telefoon of het opheffen van een online account voor ze op. Zo doen we allemaal wat.

We leven met elkaar mee, maar laten elkaar ook heel erg los. Veel mensen denken dat we vast vaak samen eten, maar ik denk dat we de twee keer per jaar niet eens halen. En er zijn heel wat weken waarin ik mijn eigen moeder (die 140km verderop woont) uitgebreider spreek dan mijn schoonmoeder.

Mijn lief is veel van huis en het is voor mij fijn en veilig om te weten dat ik niet alleen thuis ben. Het huis voelt op de één of andere manier minder 'alleen', ook al zitten zij boven en ik benden.

Het is gewoon heel gezellig.

En wanneer we weer eens iets over de huidige problemen in de ouderenzorg horen (waar mijn lief door zijn werk regelmatig met zijn neus bovenop staat) zijn we altijd zeer, zeer dankbaar dat we op een makkelijke manier een oogje in het zeil kunnen houden op het moment dat ze echt zorg nodig zouden hebben.

Wij zijn dus heel erg blij met deze oplossing en kunnen het iedereen aanbevelen. Mits je een goede band hebt met je (schoon)ouders. Want dat is wel een vereiste.

Zou jij het ook graag willen en heb je nog vragen? Aarzel dan niet om me een berichtje te sturen!