Vrijwel dagelijks moet ik moeilijke keuzes maken over wat ik met mijn tijd en energie doe. Daarbij moet ik vaak kiezen tussen dingen die goed en nuttig zijn om te doen of rust voor mezelf. Maar ik kan mijn agenda nog zo goed beheren, als ik geen energie vrij maak voor leuke dingen dan loop ik alsnog leeg. Die leuke dingen heb ik (en heeft iedereen) nodig om op te laden. Tel daarbij de enorme schommelingen in mijn hoeveelheid energie op, die zelden van tevoren te voorspellen zijn, en je hebt een interessante agenda-uitdaging. Soms word ik heel slecht wakker op een dag waarop ik een afspraak heb. Soms heb ik een hele goede dag, maar niks te doen want die had ik ingepland als rustdag. Dat maakt alles nog ingewikkelder.
Theorie en praktijk
Ik ben niet de enige die hier tegenaan loopt. Veel van jullie ook. En dus kreeg ik het verzoek of ik eens een blog wilde schrijven over hoe ik keuzes maak voor mijn dagvulling. En hoe ik dan ook tijd overhoud voor leuke dingen.
Daarbij wil ik wel van tevoren opmerken dat er regelmatig een groot verschil is in mijn leven tussen de theorie en de praktijk. Want theoretisch gezien weet ik heel goed hoe ik mijn keuzes zou moeten maken. Wat verstandig is en wat niet. Maar mijn hart, enthousiasme én vermoeidheid (want des te vermoeider ik ben, des te hyperder ik word, des te harder ik ga lopen en des te moeilijker het me lukt om dingen anders te doen dan ik van tevoren bedacht had) zitten dat vaak in de weg. En dat maakt het voor mij een blijvende dagelijkse zoektocht tussen wijze keuzes maken en gewoon doen wat mijn hart me ingeeft. Waarbij ik soms heel goed bezig ben en soms ook zwaar over mijn grenzen ga.
Drie dingen
Het is belangrijk om te beseffen dat alle drie de dingen die ik hierboven noem essentieel zijn bij het bepalen hoe jij je agenda vult. Nuttige dingen doen, rusten en leuke dingen doen.
Ieder mens heeft de behoefte om iets bij te dragen aan deze wereld en om zichzelf te ontwikkelen. Daar groei je van. Het geeft je het gevoel dat je ertoe doet. Het geeft je een doel voor je dag. Het geeft je een voldaan gevoel aan het einde van de dag. Bovendien geloof ik niet dat wij hier op aarde zijn om alleen maar voor onszelf te leven.
Soms kan het uiteraard niet anders en kun je door wat voor omstandigheden dan ook voor je gevoel weinig nuttigs bijdragen. Let hierbij op de toevoeging 'voor je gevoel': je hebt altijd iets bij te dragen. Alleen al omdat jij jij bent, omdat je er mag zijn, omdat je gewild en geliefd bent door jouw Schepper en door de mensen om je heen. Jouw bestaan is nooit nutteloos! Al weet ik als geen ander dat het wel zo kan voelen. Maar de meeste mensen worden er niet gelukkig van als ze niets nuttigs kunnen doen. Ik in elk geval niet. Ik wil wat doen en bijdragen. Binnen de forse beperkingen die ik heb.
Om het doen van nuttige dingen vol te kunnen houden hebben we ook rust nodig. Voldoende slaap. Momenten om even mijmerend met een kop thee op de bank te zitten. Even wegduiken in een boek of hersenloos voor de tv hangen. Een middagdutje doen. Daardoor doet ons lijf nieuwe energie op voor een volgende taak.
Maar daar laden de meeste mensen niet voldoende van op. Voor mij voelt rusttijd eerder als werk dan als tijd voor mezelf. Ik doe dat niet voor mijn lol. Ik doe dat omdat ik niet anders kan. En mijn lijf laadt er wel van op, maar mijn koppie niet genoeg. En dus heb ik (en iedereen) het ook nodig om leuke dingen te doen waar mijn koppie van oplaadt. Afspreken met vrienden, een wandeling met mijn lief, nieuwe plekken ontdekken, avontuur.
Goede balans
De kunst voor mij is om iedere dag weer naar een goede balans te zoeken. Rust staat daarbij voor mij bovenaan (of zou dat moeten staan ;-). Want als ik niet genoeg rust, raken mijn lijf én hoofd van het padje en duurt het soms maanden voor ik de boel weer een beetje op de rit heb. Na jaren zoeken heb ik een ritme gevonden wat voor mij op dit moment werkt en die voor mij leidend is in de keuzes die ik maak. Ik kan ongeveer 2 dagdeelafspraken hebben doordeweeks en één grote afspraak in het weekend. Daarmee houd ik nog een klein gaatje over voor de onverwachte dingen in het leven. Houd daar altijd rekening mee in je planning, want het leven loopt nou eenmaal zelden precies zoals je het verwacht.
Ik heb jarenlang van al mijn afspraken nuttige afspraken gemaakt, want ik zag zoveel nood en er moet zoveel gebeuren. Dat ging niet goed. Ik investeerde te weinig in dingen waar ik van oplaadde en liep daar mentaal op leeg. En dus probeer ik nu iedere week een nuttige afspraak en een leuke afspraak te plannen, zodat geven en nemen voor mij in balans is.
Ook in rusten probeer ik me aan een vast ritme te houden. Ik ga om negen uur naar bed, sta om half acht op, rust tussen twaalf en drie 's middags en veeg eens in de vier weken mijn agenda leeg voor een rustweek. Die week gebruik ik om zowel fysiek als mentaal weer op te laden. Die rustweek is voor mij echt een briljante uitvinding. Ik heb hem vast in mijn agenda staan en houd me daar zeer strikt aan.
Ritme werkt
Een sleutelwoord in het vinden van balans is voor mij wel echt ritme. Als je me daaruit haalt, kost me dat veel extra fysieke en mentale energie. In de keuzes die ik maak voor mijn agenda houd ik dan ook zoveel mogelijk vast aan dat ritme. Zelfs wanneer we een dag naar vrienden of familie gaan of als ik ergens mag spreken, rust ik na het middageten.
Energieslurpers
Daarnaast heb ik na jaren ziek zijn geleerd wat mijn energieslurpers zijn en daar stel ik steeds duidelijker grenzen in. Een verjaardag? Leuk! Maar ik kom graag op een ander moment of neem je mee uit lunchen. Avondafspraken? Bij hoge uitzondering. Hittegolf? Ik zeg zoveel mogelijk af.
Anders denken
Soms wil ik iets heel graag, maar wordt het wel riskant in mijn agenda. Wat me dan helpt is om anders te gaan denken. Wie zegt dat ik altijd op bezoek moet bij die eenzame dame? Een telefoontje is ook gezellige afleiding voor haar als langs gaan niet lukt. Creatief bezig zijn levert me mentale energie op, maar kost me fysieke energie. Ik heb moeten leren om daarin niet zo veeleisend te zijn richting mezelf. Iets natekenen van Pinterest is ook goed. Het gaat om het lekker bezig zijn, niet om het eindresultaat. En een afspraak met vrienden kan ook prima een keer op een ochtend, in plaats van dat ze 's middags komen en blijven eten. Dat zorgt ervoor dat ik een groot deel van de dag overhoud om bij te komen.
Hoe maak ik mijn keuzes?
In de keuzes die ik maak vormen voldoende rust, ritme en balans de basis. Daarnaast zijn er nog twee principes die me erg helpen.
De eerste is het onderscheid maken tussen waar ik verantwoordelijk voor ben en waar niet voor. Sommige dingen horen nou eenmaal bij mijn verantwoordelijkheden als echtgenote, oudstenvrouw, pleegmoeder, vriendin en (schoon)dochter. Als mijn (inwonende) schoonouders ziek zijn, kook ik wat extra voor hen. Als mijn lief een belangrijke afspraak heeft als oudste van onze kerk bid ik thuis voor hem. En als een vriendin het moeilijk heeft, is ze hier altijd welkom.
Maar...mijn schoonouders hebben ook andere kinderen die iets voor hen kunnen doen, ook al wonen ze dan wat verder weg. Ik ga zelden mee naar belangrijke afspraken die mijn lief heeft als oudste. En onze vrienden kunnen hier een luisterend oor en een knuffel vinden, maar zullen zelf aan de slag moeten met hun sores. Ik ben niet verantwoordelijk voor alles. Ook niet als dat zo voelt (en dat is vaak). Ik voel me dan tekortschieten, maar moet mezelf tot de orde roepen dat dat niet reëel is. Het toont mijn betrokkenheid bij een situatie en dat is prachtig, maar verder hoef ik er niets mee. Ook niet als ik voorzie dat dingen uit de hand gaan lopen als ik me er niet tegenaan bemoei (hallo hoogmoed!).
Een tweede principe wat me helpt is dat niet alles nu moet. Ja, er staat meer onkruid in de tuin dan me lief is. Maar dat hoeft er niet nu uit. En ja, die weduwe in de gemeente verdient wel weer een telefoontje van mijn kant. Maar ook dat kan wachten. En niet alles wat voor mij voelt als iets wat moet gebeuren, moet ook daadwerkelijk. Het is leuk als het me lukt om iemand een verjaardagskaartje te sturen, maar niet per se een must. Vaak loop ik ook aan tegen mijn eigen regeltjes die eigenlijk nergens op slaan. Het zijn mijn regels en soms werken die goed voor mij. Maar soms werken ze ook tegen mij en dan mag ik ze loslaten.
God om wijsheid vragen
En tenslotte vraag ik God vaak om wijsheid. Over wat ik wel mag doen en niet hoef te doen. Of Hij me wil helpen om onnodig schuldgevoel los te laten. Of Hij voor iemand wil zorgen waarvan ik zie dat die persoon het moeilijk heeft, maar waar ik nu even niets voor kan betekenen. En of Hij me wil helpen om mijn rust te pakken en alles goed in balans te houden. Want dat is en blijft een dagelijkse uitdaging die me soms heel goed af gaat, maar waarin ik ook vaak mijn hoofd stoot.
Over je grenzen gaan is niet erg
Ik heb het al in eerdere blogs genoemd, maar wil het ook hier benoemen: over je grenzen gaan is niet per se erg. Het wordt pas een probleem als je daarna niet voldoende tijd hebt om ervan te herstellen. En dus plan ik hersteltijd ruimschoots in. In het beste geval heb ik daardoor extra tijd om leuke dingen te doen.
De gouden formule bestaat niet
Ik heb moeten leren om mild te zijn voor mezelf. De gouden formule bestaat niet. Er zijn zoveel dingen die invloed hebben op hoe ik me voel en hoeveel energie een afspraak me kost. Of ik goed geslapen heb. Of ik last heb van ontstekingen. Of een afspraak gezellig is of er onverwacht een conflict boven water komt. Of mijn lief in de stress thuis komt of relaxed is (ik kan er behoorlijk wat energie op verliezen als hij gestrest is). Ik heb niet alles in de hand en kan alleen de grote lijnen uitzetten. Waarbij ik voortdurend moet schuiven met dingen die niet per se noodzakelijk zijn. Teveel energie gegeven? Dan bezuinig ik op huishouden, de tuin of trek ik een maaltijd uit de vriezer in plaats van te koken. En lukt het niet voldoende om daarmee mijn energie aan te vullen? Dan heb ik eens in de vier weken die rustweek. Daarmee kan ik het teveel aan gegeven energie opvangen. Die week is van mij en daar komt niemand aan.
Reactie plaatsen
Reacties