De invloed van een #metoo-ervaring op je seksleven

In Nederland wordt 1 op de 3 vrouwen en 1 op de 13 mannen minstens één keer in zijn of haar leven slachtoffer van seksueel geweld. Daarnaast is 17% van de meisjes en  5% van je jongens wel eens gedwongen om seksuele dingen te doen die zij niet wilden. In 2018 registreerde de politie 1,9 duizend meldingen van verkrachting en 2,4 duizend aangiften van aanranding. En ook het aantal meldingen van sexting en grooming is in de afgelopen jaren alleen maar toegenomen.

Wat is seksueel geweld? Welke invloed kan een vervelende seksuele ervaring op jouw seksleven als volwassene hebben? Hoe kun je ervoor zorgen dat je minder last hebt van de nare dingen die je hebt meegemaakt? En hoe zorg je ervoor dat de impact ervan op jouw seksleven minder wordt?

Wat is seksueel geweld?

Seksueel geweld is iedere seksuele handeling waartoe je gedwongen wordt. Het gaat hierbij om gedwongen handelingen, gedwongen worden om dingen te ondergaan of gedwongen worden om naar dingen te kijken. Dit lijkt een hele duidelijke definitie, maar zo simpel ligt het helaas niet. Want hoe zit het als je in een dronken bui verder bent gegaan dan je eigenlijk wilde? En wat moet je ervan denken als iemand dingen met jou doet die je niet wilt, maar waar je lichaam wel op reageert? En wat als iemand dingen doet waar je eigenlijk niet zo op zit te wachten, maar waarbij je het moeilijk vindt om dat aan te geven en de ander dus maar zijn of haar gang laat gaan? De woorden 'seksueel geweld' kunnen dan vrij heftig klinken, waardoor je jezelf liever niet in die categorie plaatst, maar ondertussen heb je er wél last van. De uiteindelijke definitie doet er daarom wat mij betreft ook niet zo toe. Het gaat om de vraag of jij er last van hebt en of het invloed heeft op jouw (seksuele) leven.

Invloed op je leven

Of een vervelende seksuele ervaring invloed heeft op je (seksuele) leven is afhankelijk van verschillende dingen. Allereerst van de ernst van wat jou overkomen is. Een verkrachting veroorzaakt veel meer schade dan het ongevraagd toegestuurd krijgen van seksueel getinte foto's. Daarnaast is het ook afhankelijk van hoe vaak iets gebeurd is. Wanneer je iets 1 keer meemaakt is dat heel vervelend en kan dat al nare consequenties hebben. Maar iedere keer dat het vaker gebeurt wordt de schade groter en moeilijker te repareren. Het maakt ook uit of de dader een bekende van je was (wat helaas in 80% van de gevallen zo is) of dat het een willekeurige vreemde was. Daarnaast hebben dingen als je opvoeding, dingen die je al hebt meegemaakt in het leven en je karakter een grote invloed op hoe goed je in staat bent om met het gebeurde om te gaan. Kom je bijvoorbeeld uit een warm nest, waar je hebt leren praten en waar je je geliefd voelde, dan helpt dat om een nare ervaring een plek te geven.

Gevolgen voor je seksleven

De gevolgen van seksueel geweld in je leven kunnen enorm zijn. Wanneer jij te maken hebt gehad met een heftige vorm van misbruik, raad ik je aan om professionele hulp te gaan zoeken. Die heb je écht nodig om hiermee te leren omgaan. Voor hulp bij een heftige misbruikgeschiedenis schiet mijn kennis en kunde ook tekort.

Maar er zullen ook veel vrouwen en mannen zijn voor wie de impact op hun leven minder groot was. Die datgene wat ze hebben meegemaakt op zich wel verwerkt hebben, maar die er nog wel regelmatig mee geconfronteerd worden in hun eigen seksleven. Voor die groep schrijf ik deze blog. Zij kunnen soms last hebben van flashbacks, verminderde zin in vrijen, het vrijen kan pijnlijk zijn, ze kunnen zich onveilig voelen of vinden het moeilijker om hun grenzen aan te geven. 

Wat helpend kan zijn

Wanneer je een onveilige situatie hebt meegemaakt rondom seksualiteit, kan dit ervoor zorgen dat je gespannen bent tijdens een vrijpartij. Die spanning kan ervoor zorgen dat je minder zin hebt om te vrijen of dat het vrijen pijnlijk is. En omdat er al een keer over je grenzen heen is gegaan, kan het voor jou moeilijker zijn om je grenzen aan te geven of kun je je plotseling heel onveilig voelen. Dit zijn dingen waar je zelf ook mee aan de slag kunt gaan, zonder dat daar gelijk professionele hulp bij nodig is. Ik geef je 10 tips waarmee je (bijna helemaal) zelf aan de slag kunt, voor je professionele hulp zoekt.

10 tips

1. Praten: Is jouw partner op de hoogte van wat er gebeurd is? Dit is echt belangrijk! Alleen zo kan hij of zij begrijpen waarom je soms anders reageert, waarom je grenzen aangeeft of waarom je soms ineens in huilen uitbarst. We verwerken een trauma door te praten, door het in het licht te brengen. Vertel wat er gebeurd is, wat dat met je gedaan heeft, welke consequenties dat nog heeft in je huidige leven en welke invloed het heeft op jullie seksleven.
2. Ga na wat jij nodig hebt om je veilig te voelen: Zijn er bepaalde triggers waarvan je weet dat je daar heftig op reageert? Bijvoorbeeld een woord wat gebruikt werd tijdens jouw nare ervaring? Vertel dat dan aan je partner zodat hij dat woord kan vermijden. Is er een bepaalde handeling, een bepaalde stof, een bepaalde omgeving, een bepaald liedje of iets anders wat je doet denken aan die vervelende gebeurtenis? Deel ook dat met je partner zodat jullie die kunnen vermijden of er op een andere manier vorm aan kunnen geven. En wat heb jij nodig om jezelf veilig te voelen? Licht aan? Of juist uit? Eerst even douchen? Eerst een tijdje samen kletsen? Als jij weet in welke omstandigheden je je veilig voelt, kun je de juiste omgeving creëren voor een onbelemmerde en fijne vrijpartij. (LET OP: Zorg er wel voor dat dit geen grootse of extreme vormen aanneemt. Zodra je merkt dat je alleen maar kunt vrijen wanneer alles perfect is volgens jouw standaarden, zoek dan hulp!)
3. Oefen met grenzen aangeven: In een veilige relatie kun je heel goed oefenen met grenzen aangeven. Zeg tegen je partner dat je hier graag mee wilt oefenen. Dat je hem of haar niet afwijst, maar dat jij dit nodig hebt om je weer veilig te gaan voelen. En accepteer hierin ook de grenzen van je partner.
4. Oefenen met aangeven wat je fijn vindt: Tijdens die nare ervaring werd totaal geen rekening gehouden met wat jij fijn vond. Om de controle op dat vlak weer terug te krijgen, kun je leren om aan te geven wat je fijn vindt. Begin met hele kleine stapjes. Zeg bijvoorbeeld eens: 'Ik heb het nodig dat je me nu een knuffel geeft.' En bouw die stapjes langzaam uit. Vind je het moeilijk om woorden te geven aan wat je fijn vindt? Dan kun je bijvoorbeeld de hand van je partner vastpakken en hem leiden naar de plekjes waar jij graag aangeraakt wilt worden.
5. Stop zodra je je onveilig voelt: Om de controle terug te krijgen is het belangrijk dat je stopt zodra je je onveilig voelt. Dit kun je doen met woorden, maar je kunt ook een signaal afspreken met je partner. Bijvoorbeeld dat jullie stoppen zodra jij je hand opsteekt. Dit stoppen kan voor de hele vrijpartij gelden, maar kan ook een tijdelijke onderbreking zijn omdat je eerst even vastgehouden wilt worden en wilt voelen dat je veilig bent voor je weer verder kunt.
6. Bekkenbodemfysio: Oké, hier heb je wel een beetje professionele hulp voor nodig, maar je hoeft er niet voor te praten. Soms kan de spanning in jouw lijf er ongemerkt voor zorgen dat je je bekkenbodemspieren aanspant. Hierdoor kan het vrijen pijn gaan doen of kan penetratie zelfs onmogelijk worden. Een fysiotherapeut die gespecialiseerd is in de bekkenbodemspieren kan jou oefeningen meegeven die je leren om die spanning los te laten, waardoor het vrijen niet meer pijnlijk is.
7. Gebruik glijmiddel: De spanning kan er ook voor zorgen dat je als vrouw niet vochtig genoeg wordt. Ook hierdoor kan het vrijen pijnlijk zijn. Natuurlijk is het goed om te leren die spanning los te laten, maar soms is dat nog even een brug te ver en dan kan glijmiddel gewoon een fijn hulpmiddel zijn. Gebruik je ook condooms? Zorg dan dat je een glijmiddel water- of siliconenbasis gebruikt en niet op oliebasis. Die laatste tast het condoom aan.
8. Focus je op al je zintuigen: Last van flashbacks tijdens het vrijen? Onderbreek dan de vrijpartij óf probeer eens of het helpt om je op al je zintuigen te focussen. Wat voel je, zie je, ruik je, proef je en hoor je in het hier en nu? Die focus kan ervoor zorgen dat je flashbacks stoppen of minder intens worden.
9. Reken af met schaamte- en schuldgevoelens: Een vervelende seksuele ervaring gaat vaak gepaard met veel schaamte- en schuldgevoelens. 'Als ik niet was begonnen met zoenen, dan was er waarschijnlijk niks gebeurd', 'Ik vroeg er misschien ook om door zo'n kort rokje te dragen', 'Mijn lichaam reageerde wel. Hoe kan dat, terwijl ik het helemaal niet wilde?'. Al dit soort gedachten kunnen ervoor zorgen dat je je schaamt of dat je denkt dat je zelf ook schuldig bent aan wat er gebeurde en het misschien onbewust zelfs wel wilde. Maar iemand heeft iets tegen jouw zin gedaan! Dan maakt het niet uit of er drank in het spel was, of je truitje misschien net iets te laag uitgesneden was of wie de eerste move maakte. Iemand is over jouw grenzen gegaan en heeft daarmee iets gedaan wat niemand mag doen. Het kan helpen om naar jouw verhaal te kijken alsof het het verhaal van iemand anders is. Zou je dan ook zo hard oordelen? En dat je lichaam reageerde op de situatie met een erectie of een vochtig wordende vagina? Dat zijn hele normale lichamelijke processen die ook plaats kunnen vinden als er iets tegen jouw zin gebeurt. Laat je daardoor niet in verwarring brengen of een schuldgevoel aanpraten.
10. EMDR: Ook hier zul je professionals voor in moeten schakelen, maar EMDR-therapie is een bewezen effectieve therapie bij het verwerken van trauma's. Door middel van piepjes in je oor of het kijken naar een heen-en-weer schietend lampje terwijl je je concentreert op (delen van) je trauma, neemt de intensiteit van je trauma af. Klinkt wazig? Is het niet! Voor meer uitleg over EMDR kun je hier terecht.

Heb je deze tips geprobeerd en loop je nog steeds vast? Vind je het moeilijk om over je nare seksuele ervaringen te praten met je partner of voel je je hierin niet serieus genomen? Blijf je last houden van flashbacks? Loopt het niet soepel in jullie seksuele relatie? Blijf je fysieke klachten houden? Zoek dan professionele hulp! Blijf niet langer in je eentje of samen rondlopen met dit probleem. Het is zo zonde van je energie en van de extra spanning die het oplevert voor jullie relatie. Ga naar de huisarts voor een doorverwijzing of maak een afspraak met een vrijgevestigde seksuoloog, coach, sociaal werker, psycholoog of psychiater. Wil je hier heel graag christelijke hulp voor en weet je niet waar je die kunt vinden? Neem dan eens een kijkje op deze website.

Gebruikte bronnen:

Programma Seksueel Geweld Fonds Slachtofferhulp

Artikel CBS: Politie registreert meer zedenmisdrijven

Ministerie OCW: Cijfers sociale veiligheid

Artikel Centrum Seksueel Geweld: Seksueel geweld

Artikel Nederlands Jeugd Instituut: Seksueel misbruik

Artikel Seksueel Kenniscentrum Rutgers: Gevolgen van seksueel overschrijdend gedrag

Artikel De Psycholoog: Trauma