Teleurgesteld in je huwelijk

Liefdesromans en sprookjes eindigen altijd op dezelfde manier: na vele gevaren, worstelingen en misverstanden te hebben overwonnen verklaren een man en vrouw elkaar de liefde en ze leven nog lang en gelukkig. Maar wie met het idee 'we leven nog lang en gelukkig' zijn huwelijk in stapt wordt vroeg of laat teleurgesteld.

Vooropgesteld: het huwelijk kan prachtig zijn. Je kunt als partners respectvol met elkaar omgaan, je allebei geliefd voelen en samen een mooie eenheid vormen, van waaruit je een goed bestaan op kunt bouwen, kinderen op kunt voeden en anderen kunt dienen. Maar geen enkel huwelijk, ook niet een goed huwelijk, ontkomt aan teleurstellingen. Over die teleurstellingen, die, als ze niet op tijd aangepakt en uitgesproken worden ook kunnen uitgroeien tot een teleurstelling in je hele huwelijk, wil ik het met je hebben in deze blog.

Kun je die teleurstelling voorkomen? Waar wordt teleurstelling door veroorzaakt? En hoe kun je er zo goed mogelijk mee omgaan?

Verwachtingen

Iedereen stapt met een bepaalde verwachting het huwelijksbootje in. Misschien hebben je ouders een goed huwelijk en heb je dat als ideaalplaatje. Of je worstelt met een laag zelfbeeld en ziet het huwelijk als een manier om gelukkig te worden. Eindelijk iemand die jou ziet staan en die alleen voor jou kiest en van jou houdt! Of je trouwt omdat de ander een goede partij lijkt en alles mee lijkt te hebben om jou wat betreft financiën en status een onbezorgde toekomst of goede carrière te bezorgen.

Daarnaast heeft de cultuur waaruit je afkomstig bent ook veel te maken met jouw verwachtingen van het huwelijk. Als westerlingen kijken we bijvoorbeeld vaak met afschuw naar het idee van uithuwelijken, terwijl de culturen waarin dat wel gebruikelijk is met afkeur kijken naar onze (in hun ogen) oppervlakkige cultuur van trouwen omdat je verliefd bent op de ander. Verliefdheid gaat in de meeste gevallen ten slotte vroeg of laat over. In India zeggen ze niet voor niets tegen westerlingen: 'You marry the woman you love, we love the woman we marry.'

Het maakt veel uit met welke verwachtingen je het huwelijk in gaat. En in onze cultuur zijn die verwachtingen vaak torenhoog. Mede ingegeven door alle romantische films, boeken, reclames, et cetera. Vaak is die verwachting gebaseerd op het feit dat 'ik' er gelukkig of beter van moet worden. En daar gaat het vaak mis.

Teleurstellingen

Want je trouwt met iemand die anders in elkaar steekt dan jij, een ander karakter heeft, andere verwachtingen heeft van het leven en ook een andere achtergrond. Daarnaast kent het leven ook teleurstellingen en is geen mens perfect. Die perfecte partner die jij op het oog had, blijkt er ook een aantal heel vervelende of irritante trekjes op na te houden en helemaal niet zo perfect te zijn...net zoals jij die trekjes hebt en ook niet zo perfect bent. En het leven blijkt ook lang niet altijd te lopen zoals je graag voor ogen had. Je partner verliest zijn goedbetaalde baan, waardoor jullie ineens financieel in zwaar weer komen te zitten. Jij wordt ziek en verwacht van je ambitieuze en stoere man ook ineens een stuk zorgzaamheid, terwijl je daar eerder veel minder behoefte aan had en je man die eigenschap ook minder blijkt te hebben. Of jullie krijgen te maken met een groot verlies waar jullie ieder op jullie eigen en totaal verschillende manier handen en voeten aan geven, waardoor jullie elkaar een beetje kwijt raken.

Het leven is niet te voorspellen. En gedurende je leven verander je ook onder invloed van alles wat je meemaakt. Daardoor komt je huwelijk voor uitdagingen te staan die je niet had voorzien en kan ook je definitie van 'geluk' veranderen. Daar waar geluk eerst een goedlopende carrière en prachtig huis was, zou het nu weleens een gezin met kinderen of gewoon simpelweg gezondheid kunnen zijn.

Het doel van het huwelijk

Het is belangrijk om (liefst voor je trouwt) stil te staan bij de vraag wat jouw doel van het huwelijk is. Want als jouw doel van het huwelijk is om op jouw manier gelukkig te worden, dan is de kans op een goed huwelijk niet zo groot. Je trouwt met een andere persoon met een ander karakter dan het jouwe en ook een andere definitie van geluk en vroeg of laat gaat dat botsen. Als je getrouwd bent omdat je gelukkig wilt zijn, is de verleiding groter om de handdoek in de ring te gooien. Of je nu als christen of als niet-christen in het huwelijk staat, er zal enige vorm van wilsbesluit ten grondslag moeten liggen aan het huwelijk om het een zo groot mogelijke kans van slagen te geven. 'Wat er ook gebeurt, ik kies ervoor om bij jou te blijven. Om trouw te zijn, ook als ik je wel achter het behang kan plakken. Om onze liefde te voeden met lieve en opbouwende woorden en gebaren, in plaats van haar af te breken met scheldpartijen en het gaan van mijn eigen weg, zonder rekening te houden met jou.'

Gods doel van het huwelijk

Daarnaast geloof ik als christen ook dat God een doel heeft met het huwelijk. Dat Hij het huwelijk als heilig verbond ziet. Als afspiegeling van het beeld van Gods trouw aan Zijn volk en Zijn kinderen, ondanks alles waarin zij tekortschieten. De Bijbel begint en eindigt met een huwelijk, wat mij zegt dat het huwelijk voor God heel belangrijk is. Als het beeld goed functioneert, mag het een afspiegeling zijn van Gods liefde, trouw, koestering, aanmoediging en soms ook terechtwijzing richting ons als Zijn kinderen.

God heeft een man en vrouw als echtgenoten aan elkaar gegeven om elkaar maar ook hun omgeving te dienen. Het hele huwelijk draait om dienen. Het dienen van je man of vrouw, het dienen van God, het dienen van je kinderen en het dienen van de mensen om je heen. En dienen is niet zo'n populair woord. Het betekent dat je de onderste weg moet gaan, vergeven, een tandje bij moet zetten als je ziet dat de ander dat nodig heeft, tegemoet moet komen aan de behoeften van je partner. De eisen die de Bijbel stelt aan man en vrouw in het huwelijk zijn torenhoog. Lees Efeze 5 er maar op na. Vaak gaan vrouwen behoorlijk slecht op de tekst dat vrouwen hun man onderdanig moet zijn (vers 24). Maar zowel mannen als vrouwen zien daarbij regelmatig de verzen daarna over het hoofd, waar de eisen staan die aan de man gesteld worden en die nog veel verder gaan dan het onderdanig zijn van hun vrouw. Zij moeten hun vrouw liefhebben als hun eigen lichaam. Zich voor hun vrouw overgeven zoals Christus dat voor Zijn gemeente gedaan heeft (vers 25 en verder). En Christus gaf het ultieme voorbeeld in vergeving, het hoogachten van de vrouw in een cultuur waarin dit niet gebruikelijk was, het bieden van een genezende en bevrijdende hand (die ook in het huwelijk nodig kan zijn), de onderste weg gaan en uiteindelijk zelfs bereid zijn Zijn leven voor de gemeente te geven. Ga er maar aan staan!

Dat geeft je, of je nu man of vrouw bent, als christen een grote verantwoordelijkheid en zorgt ervoor dat je de beslissing om te trouwen ook niet zomaar moet nemen. Alleen maar omdat je verliefd bent op elkaar. Want een huwelijk draait om liefde dwars door alles heen. Ook als de ander je afwijst (en je zult elkaar op bepaalde momenten afwijzen, ook als je dat niet zo bedoelt), te weinig aandacht aan je geeft en je misschien zelfs ontrouw is. Ben je dan nog steeds bereid om voor de ander te gaan, voor die ander te kiezen puur op basis van jouw belofte aan die ander en aan God?

Hoe ga je om met teleurstellingen?

Ik heb inmiddels heel wat gesprekken gevoerd met getrouwde stellen en ik heb nog geen één stel kunnen ontdekken dat langer dan een jaar getrouwd was en geen teleurstellingen kende. Dat geeft ook niet. Teleurstellingen kunnen je ook helpen om te groeien, jezelf te leren kennen, er beter voor de ander te zijn of juist meer je kracht en steun bij God te zoeken.

Als je teleurgesteld bent in je huwelijk, ga dan het gesprek aan met je partner en eventueel met onpartijdige vrienden die je raad kunnen geven. Probeer de situatie ook van een afstandje te bekijken en te ontdekken waar bij jouzelf de verbeterpunten liggen, want meestal ligt de oorzaak van een  teleurstelling niet bij één partij, maar op zijn minst gedeeltelijk bij beiden. Pak aan waar je wat aan kunt doen en probeer los te laten wat je niet kunt veranderen. En zoek alsjeblieft op tijd hulp van een professional of het pastoraat in jouw kerkelijke gemeente als je een kerk bezoekt. In de praktijk zie ik te vaak dat professionele hulp pas als laatste redmiddel wordt gezien, als niets anders meer helpt en wanneer één van beiden al de beslissing heeft genomen om weg te gaan. Dan is er voor een hulpverlener vaak ook geen redden meer aan. Hoe langer je wacht met hulp zoeken, hoe groter de problemen worden en hoe meer er opgeruimd moet worden. Krijg je om wat voor reden dan ook te weinig steun van je partner? Probeer dan te kijken of je die steun op een andere manier alsnog kunt krijgen. Bijvoorbeeld door vriendinnen te vragen jou daarin te ondersteunen of door een hobby of activiteit te ontwikkelen waar je heel veel plezier in hebt. En betrek God erbij. Hij kent jouw en jullie verdriet en gemis hierin. Hij wil jullie bijstaan. En Hij kent ook wegen van genezing en herstel die geen mens voor mogelijk houdt.

En dan komt alles goed?

Wat zou dat mooi zijn. Helaas is dat niet altijd het geval. We leven in een gebroken wereld met veel pijn en verdriet en ook gebroken karakters die niet altijd de juiste keuzes maken. Maar er is hoop! Ook als je huwelijk hopeloos lijkt en je teleurgesteld bent. In de praktijk zie ik dat veel huwelijken waarvan de partners volhouden, trouw blijven en ervoor kiezen om lief te hebben ook dwars door alle moeilijkheden heen er vaak sterker uitkomen. Met een sterkere liefde voor elkaar, een sterkere band met God, een sterker eigen karakter en/of sterkere vriendschappen met de mensen om hen heen. Maar dat volhouden vergt soms wel heel veel moed, geloof en uithoudingsvermogen.

En hoewel ik ervan overtuigd ben dat God het huwelijk bedoelt als een verbond wat niet verbroken kan worden, heb ik ook gesprekken gevoerd met echtparen en personen waarbij ik kon begrijpen dat zij het huwelijk niet meer zagen zitten. Omdat er sprake was van ontrouw, een voortdurend eenzijdig geven, psychiatrische problematiek of zelfs misbruik. In sommige gevallen daarvan besloten partners om bij elkaar te blijven. In sommige gevallen zijn deze echtparen ook uit elkaar gegaan. Een hele pijnlijke beslissing, omdat zij ooit zo vol hoop en dromen aan hun huwelijk begonnen. En ook een beslissing die ik in veel van deze gevallen kon begrijpen.

Maar ook wanneer het erop lijkt dat je huwelijk op geen enkele manier te redden valt, wil ik je aanmoedigen om God erbij te betrekken. Ook dan wil Hij wijsheid geven, troosten, de juiste mensen op jouw pad brengen die jou verder kunnen helpen en jou de weg laten zien die je aan Zijn hand mag gaan. Hij is er heel jouw huwelijk bij geweest en zal dat ook nu zijn.