Loslaten

Gepubliceerd op 24 maart 2024 om 08:00

'Je moet het gewoon loslaten,' is een zin die zoveel makkelijker klinkt dan het vaak is. Want hoe laat je datgene los wat jou zo bezighoudt? Die zorgen over je kind die niet lekker in zijn vel zit. Die vervelende opmerking van je partner. Dat akkefietje op je werk. Gepieker over financiële zorgen. 

Dat het soms moeilijk is om dingen los te laten ervaren we allemaal weleens. Maar voor hoogsensitieve personen kan het soms nog een stukje moeilijker zijn om dingen los te laten. Waarom is dat zo? En wat kan helpen om de dingen die je bezig houden wat makkelijker los te laten?

Hoogsensitiviteit en loslaten

Dat het voor hoogsensitieve personen (kortweg HSP) soms moeilijker is om dingen los te laten wordt veroorzaakt door verschillende factoren die direct met hoogsensitiviteit te maken hebben.

Hoogsensitiviteit kun je onderverdelen in 2 hoofdkenmerken, namelijk een verhoogde opmerkzaamheid en diepgaande verwerking van informatie.

Die verhoogde opmerkzaamheid zorgt ervoor dat HSP vaak meer opmerken dan iemand die niet hoogsensitief is. Hoe de ander in zijn vel zit. Of iemand oprecht is. Hoe een probleem opgelost kan worden. En die dingen kunnen je flink bezig houden.

In de eerste plaats omdat je je vaak terecht of onterecht verantwoordelijk voelt voor de dingen die je ziet. Je hebt meestal wel een idee hoe je iemand tegemoet kunt komen of met een paar aanpassingen een probleem kunt voorkomen. Maar omdat je de hele dag door dit soort prikkels binnenkrijgt, wordt het heel lastig om te onderscheiden waar je nou wel en niet verantwoordelijk voor bent. Bovendien kun je onmogelijk reageren op iedere uitdaging die je op een dag ziet, wat ervoor zorgt dat je kunt gaan piekeren over of je wel het goede hebt gedaan. Of je iemand niet in de steek hebt gelaten. En doordat je regelmatig de enige lijkt te zijn die bijvoorbeeld ziet dat iemand buiten de boot valt, voel je je nog eens extra verantwoordelijk wat het loslaten nog moeilijker maakt.

De diepgaande verwerking van informatie zorgt dat je meer tijd nodig hebt om de dingen die je op een dag meemaakt een plekje te geven. Je denkt er nog lange tijd over na, bekijkt het van alle kanten, laat je gevoel er nog eens overheen gaan en kunt dan pas weer goed verder met het volgende wat op je ligt te wachten. In deze drukke wereld is die tijd er vaak niet. De gedachten stapelen zich op in je hoofd, vormen een file vol nog te ontwarren ervaringen en voor je het weet ontstaat er een verkeersinfarct in je hoofd wat nog moeilijk op te lossen is, laat staan los te laten. Ook hebben HSP de neiging om te lang over iets na te blijven denken, waardoor het verzandt in gepieker en loslaten ook moeilijk wordt.

En tenslotte zijn hoogsensitieve personen helaas sneller overprikkeld en vermoeid door alles wat er op een dag gebeurt. En een vermoeid hoofd laat dingen nou eenmaal moeilijker los en heeft de neiging om meer te gaan piekeren.

Cirkel van invloed

Dingen moeilijk los kunnen laten komt regelmatig voort uit een misplaatst gevoel van verantwoordelijkheid. Een hoogsensitief persoon heeft nogal eens de neiging om zich verantwoordelijk te voelen en dus ook na te blijven denken over dingen die niet zijn of haar verantwoordelijkheid zijn. In zo'n geval kan de cirkel van invloed, ontworpen door Stephen Covey, heel helpend zijn.

Bij de cirkel van invloed kun je jezelf twee vragen stellen:

1.) Heb ik hier invloed op?

2.) Ben ik hier verantwoordelijk voor?

Wanneer je antwoord op beide vragen 'ja' is, kun je nadenken over de vraag hoe je die verantwoordelijkheid op kunt pakken.

Heb je wel invloed, maar geen verantwoordelijkheid? Bijvoorbeeld wanneer je ziet dat een collega vastloopt in een bepaalde taak? Dan hoef je je hier niet mee bezig te houden en mag je deze taak loslaten. Natuurlijk kun je soms inspringen als je ziet dat iets simpel op te lossen is of jij toch de tijd hebt. Dat doen we allemaal en houdt een maatschappij ook draaiend. Maar zorg er dan wel voor dat dit een bewuste keus is. Als je merkt dat je moeite hebt om dingen los te laten, ben je waarschijnlijk al te ver over je grenzen gegaan en wordt het tijd om afstand te nemen van dingen waar je niet voor verantwoordelijk bent.

Heb je geen invloed, maar ben je wel verantwoordelijk voor iets? Geef dan je grenzen aan! Want het is niet oké om ergens geen invloed op te hebben, maar er toch verantwoordelijk voor te zijn. Je kunt dan namelijk geen maatregelen nemen om bij te sturen als dat nodig is en hebt verantwoordelijkheden op je bordje gekregen die voor jou niet te behappen zijn.

Heb je geen invloed én geen verantwoordelijkheid? Dan wordt het echt tijd om iets los te laten. Je druk maken over dit soort zaken heeft geen enkele zin en kost jou alleen maar energie en frustratie. 

Tips om los te laten

Of je nu verantwoordelijk bent voor een taak of niet, er komt een tijd dat je iets (tijdelijk) moet loslaten. Bijvoorbeeld omdat je je nu even wilt kunnen concentreren op iets anders, omdat je moet wachten op een uitslag of simpelweg omdat je wilt kunnen slapen. Maar hoe doe je dat? De gouden tip die altijd voor iedereen werkt bestaat helaas niet. Of iets voor jou werkt is afhankelijk van veel verschillende factoren als je karakter, hoe je op dat moment in je velletje zit en de aard van het probleem. Maar ik kan wel een aantal algemene tips geven die kunnen helpen om iets los te laten.

  • Zelfzorg: Als je goed voor jezelf zorgt, ben je in de meeste gevallen minder moe en zit je lekkerder in je vel. En wanneer je zowel fysiek als mentaal goed uitgerust bent is het makkelijker om dingen los te laten. Ook komen situaties en opmerkingen waar je wel last van zou hebben als je moe bent of niet goed in je vel zit veel minder hard binnen als alles gewoon oké gaat. Dus eet gezond, beweeg voldoende, zorg voor genoeg slaap en investeer in je sociale omgeving.
  • Praat van je af: Het kan ook helpen om van je af te praten als iets je erg bezighoudt. Daarmee geef je woorden aan datgene wat in jou leeft en plaats je iets letterlijk buiten jezelf. Dat schept meer afstand om goed naar een situatie te kunnen kijken. Ook kunnen de opmerkingen van de ander je troosten, helpen een situatie anders te bekijken of helpen om tot een oplossing te komen.
  • Schrijf het van je af: Het kan ook helpen om dingen van je af te schrijven. Ook door te schrijven geef je woorden aan datgene wat je voelt en haal je iets uit je hoofd en zet je het op papier. Vooral wanneer een situatie je 's nachts wakker houdt kan dit heel helpend zijn. Om die reden heb ik altijd een kladblok en een pen in mijn nachtkastje liggen. En vaak blijkt een situatie de volgende morgen veel minder dramatisch te zijn dan dat ik het die nacht beschreven heb.
  • Check in bij jezelf: Ga na hoe je je, buiten de situatie die je zo bezighoudt, voelt en wat de omstandigheden zijn. Heb je ook al veel andere dingen aan je hoofd? Is het het begin van de dag of het eind van de dag? Kan het zijn dat je hormoonhuishouding op dit moment niet helpend is voor hoe jij je voelt? Heb je iets gedaan wat veel energie heeft gekost? Soms kan iets kleins iets groots worden omdat we al moe zijn van andere activiteiten, ongesteld moeten worden of doordat we bijvoorbeeld een griep onder de leden hebben. Ook lijken problemen aan het einde van de dag vaak groter dan aan het begin van de dag. Ontdekken dat je gevoelens ook aan bijvoorbeeld vermoeidheid, hormonen of een eerdere ruzie met je partner te maken zouden kunnen hebben kan helpen om iets makkelijker los te laten. Maar let op: kom je niet snel op een idee waar dit aan zou kunnen liggen? Stop dan met hierover nadenken. Voortdurend blijven nadenken over waarom je je voelt zoals je je voelt heeft geen nut en zorgt alleen maar voor een extra onderwerp wat je moet loslaten.
  • Pak het aan: Valt een probleem binnen jouw cirkel van invloed? Pak het dan aan! Ontwikkel een plan om uit de financiële problemen te komen. Praat een ruzie uit. Vraag hoe iemand een bepaalde opmerking bedoeld heeft. Ga in gesprek met de docent van jouw kind om te kijken hoe jullie samen je kind tot bloei kunnen brengen. Vraag gebed bij mensen om je heen. Zoek hulp. Een plan hebben of een probleem actief aangaan kan lucht geven en jou helpen om het probleem los te laten.
  • Leid jezelf af: Afleiden kan ook goed helpen. Zeker wanneer een probleem niet binnen jouw cirkel van invloed valt heeft het geen nut om er verder over na te denken. Doe wat je kunt (gift geven bij een ramp, bidden voor de mensen van wie je ziet dat ze het moeilijk hebben, sporten, et cetera) en kies daarna voor afleiding. Het liefst iets actiefs, zoals lekker in de tuin werken, koffie drinken met een vriendin (kun je gelijk even van je afpraten) of een eind gaan fietsen.
  • Schrijf op/onthoud wat werkt: We kennen allemaal periodes waarin het moeilijk is om dingen los te laten. En voor iedereen werkt iets anders goed. Om te voorkomen dat je iedere keer opnieuw het wiel uit moet vinden kan het helpen om op te schrijven of te onthouden wat jou helpt. Zodat je een volgende keer makkelijk terug kunt grijpen op de dingen die voor jou prettig werken. Dat hoeft niet te betekenen dat het een volgende keer net zo goed werkt. Zoals ik al eerder schreef is iedere situatie anders en vraagt vaak ook weer net een iets andere aanpak. Maar het kan wel heel fijn zijn om alvast een Eerste Hulp Bij Loslaten-Plan klaar te hebben liggen voor een volgende keer.
  • Bid: Christenen hebben een fantastische extra hulplijn die kan helpen om piekergedachten los te laten. Door jouw gedachten te leggen in de handen van Hem Die hemel en aarde gemaakt heeft en Die niet loslaat wat Zijn hand begon leg je je zorgen precies op de goede plek neer. God kan ook daadwerkelijk iets met de problemen waar wij geen invloed op of verantwoordelijkheid voor hebben. Overigens mag je dit ook doen als niet-christen. Je kunt gewoon hardop of in gedachten zeggen: 'God, ik weet niet of U bestaat. Maar ik maak me hier-en-hier zorgen over. Wilt U zorgen dat dit goed komt?' Probeer het maar eens...

 

Gebruikte bronnen:

«   »

Reactie plaatsen

Reacties

Er zijn geen reacties geplaatst.