Steeds meer mensen ontdekken dat ze hoogsensitief zijn en plukken daar de vruchten van. Ze leren omgaan met de uitdagende kant ervan en leren het beste uit de mooie kanten te halen. Ze leren grenzen te stellen, ontdekken hoe ze kunnen voorkomen dat ze overprikkeld raken, investeren in hun relaties en laten zo ook anderen tot bloei komen.
Ongeveer 20% van de Nederlandse bevolking is hoogsensitief. De man-vrouwverhouding is daarin gelijk, dus er zijn net zoveel hoogsensitieve vrouwen als hoogsensitieve mannen. Maar vaak is het voor vrouwen veel makkelijker om te ontdekken en te erkennen dat ze hoogsensitief zijn dan voor mannen. Hoe komt dat? Wat zijn de risico's? Wat hebben hoogsensitieve mannen de maatschappij te bieden? En hoe kun je als man goed met je hoogsensitiviteit omgaan?
Stereotype man
We hebben in onze maatschappij een bepaald beeld van 'de man'. 'De man' is vaak de hoofdkostwinner, houdt van stoere sporten, drinkt graag een biertje met zijn vrienden, praat niet graag over zijn gevoelens en toont ze al helemaal niet. En goede en diepzinnige gesprekken? Die kun je vaak veel beter met vrouwen voeren dan met mannen.
Wat is het in veel opzichten toch jammer dat we zulke stereotype beelden hebben van mannen en vrouwen. Maar zeker ook in het opzicht van hoogsensitiviteit. Want bij het stereotype beeld van 'de man' voelt een hoogsensitieve man zich vaak niet thuis. Die herkent zichzelf niet in het beeld wat de meerderheid van de mannen hen als voorbeeld geeft. Hoogsensitieve mannen zijn vaak 'zachter' van karakter, ze kunnen zich goed invoelen in de ander, houden vaak niet zo van de ruwe sporten of van ruwe omgangsvormen van andere mannen en voelen zich vaak thuis in een verzorgende rol (ik gebruik bewust het woord 'vaak', want het de stereotype 'hoogsensitieve man' bestaat niet). Maar ze zijn ook sneller overprikkeld, hebben meer rust nodig en kunnen niet altijd voldoen aan de eisen die aan hen gesteld worden vanuit bijvoorbeeld hun opvoeding of werkgever.
Daarnaast praten vrouwen onderling makkelijker over hun gevoelens en over onderwerpen als hoogsensitiviteit en zoeken ze sneller hulp, waardoor het voor vrouwen makkelijker is om te ontdekken dat ze hoogsensitief zijn dan voor mannen.
Hoe weet ik of ik hoogsensitief ben?
Hoogsensitiviteit is een persoonlijkheidskenmerk en heeft bij mannen dezelfde hoofdkenmerken als bij vrouwen. Je bent gevoeliger voor prikkels dan gemiddeld en verwerkt informatie diepgaander dan gemiddeld. Je voelt een sfeer binnen een groep goed aan en hebt het vaak in de gaten als iemand niet lekker in zijn vel zit of dingen niet kloppen. Je bent creatief, hebt oog voor details en snapt vaak wat je kunt doen om een situatie te verbeteren. Je kunt intens genieten van dingen als eten, fijne stoffen, geuren of een goed en diepgaand gesprek.
Maar je bent ook stressgevoeliger. Loopt meer risico op angstklachten. Bent sneller emotioneel. Trekt je dingen vaak te persoonlijk aan en bent snel overprikkeld. Je hebt meer rust nodig om weer bij te tanken na een activiteit en hebt het nodig om meer tijd alleen door te brengen.
Als je deze dingen in jezelf herkent, bestaat de kans dat je hoogsensitief bent. Doe je graag een zelftest om te checken of jouw vermoeden klopt? Dan kun je die hier doen.
Risico's
Omdat in onze maatschappij aan een man vaak andere eisen worden gesteld dan aan een vrouw, is het voor een man moeilijker om te erkennen dat hij hoogsensitief is. Vaak vindt dat zijn oorsprong al in de opvoeding. 'Jongens huilen niet' is een zin die veel mannen weleens gehoord hebben tijdens hun opvoeding. En daar waar voor de gevoelens van een hoogsensitief meisje vaak al niet veel ruimte was, was dat er meestal zeker niet voor die van jongens. Jongens werden in het verleden vaak opgevoed om door te zetten, hun gevoelens aan de kant te zetten en de man in huis te zijn. En dat heeft consequenties voor de volwassenheid. Wie als kind niet geleerd heeft om naar zijn gevoelens en grenzen te luisteren, zal dat in zijn volwassenheid ook niet zomaar kunnen. En wie als kind niet geleerd heeft dat die gevoelige kant ook een prachtig instrument kan zijn, zal dat als volwassene niet zomaar kunnen leren, waardoor het lastig is om de kwaliteiten ervan in te zetten.
Daarnaast is het voor een man lastiger om te erkennen dat hij hoogsensitief is. Het heeft geen stoer imago. Je wilt bij de groep horen. Je wilt geen watje zijn. Wat je ook niet bent, maar wat door de maatschappij soms wel zo gebracht wordt.
Maar een man die niet de ruimte geeft aan zijn hoogsensitieve eigenschappen en ze in plaats daarvan negeert, loopt het risico op verschillende problemen. Veel van de problemen waar hoogsensitieve mannen tegenaan lopen zijn dezelfde als die waar vrouwen tegenaan lopen. Maar mannen lopen daarnaast meer risico op verslaving. Omdat het voor mannen minder gebruikelijk is om over gevoelens te praten, is het vaak makkelijker om ze te verdoven met bijvoorbeeld drank, drugs of seks. Daarnaast loopt een hoogsensitieve man meer risico op een burn-out of een depressie. Opnieuw omdat ze niet geleerd hebben om over hun gevoelens te praten, omdat ze zichzelf gaan overschreeuwen. Maar ook omdat mannen vaak de druk voelen om goed te presteren op het werk. Daardoor gaan ze over hun eigen grenzen.
En helaas gaat er ook veel potentieel verloren. Want hoogsensitieve mannen hebben zoveel prachtige eigenschappen, maar die komen niet tot hun recht omdat ze zichzelf niet goed kennen, niet hebben geleerd om met emoties om te gaan, niet durven erkennen dat ze hoogsensitief zijn of omdat ze niet durven gaan voor dat wat ze het liefste willen, omdat dat in de ogen van de maatschappij niet altijd bij een man past.
Talenten tot bloei laten komen
Hoogsensitieve mannen hebben de wereld dezelfde prachtige eigenschappen te bieden als hoogsensitieve vrouwen. Alleen dan vanuit mannelijk perspectief. En hoe mooi zou het zijn als ze die talenten gewoon kunnen inzetten, zonder dat zij zich iets aan hoeven te trekken van wat 'de maatschappij' ervan vindt. Hoogsensitieve eigenschappen kunnen zoveel bijdragen aan het bedrijfsleven. Meer oog voor detail, meer oog voor de medewerkers, meer oog voor hoe processen verbeterd kunnen worden zodat ze soepeler lopen. En hoe mooi zou het ook zijn als er meer mannen werkzaam zouden zijn in de verzorgende beroepen? Omdat zij met hun unieke eigenschappen zoveel toe te voegen hebben in een wereld waarin vooral veel vrouwen werkzaam zijn.
Dat vraagt denk ik in de eerste plaats wat van ons; 'de maatschappij'. In hoeverre mogen mannen zichzelf zijn? Afwijken van het beeld wat wij van 'sterk en stoer' hebben? In hoeverre mogen zij hun grenzen trekken in een wereld waarin overwerk vaak de norm is?
Het begint al bij de opvoeding. Mag je zoon op paardrijles als hij dat wil? Daag je zijn creativiteit uit? Stimuleer je je zoon om zijn rust te pakken als je ziet dat hij dat nodig heeft? Mogen zijn emoties er zijn? Lukt het je om te benoemen wat je aan emoties bij hem ziet, zodat hij kan leren dat emoties oké zijn, maar dat het er om gaat wat je er vervolgens mee doet? Leer je hem om op een gezonde manier zijn grens aan te geven?
Het vraagt van hoogsensitieve mannen om op onderzoek uit te gaan. Om in de eerste plaats te ontdekken dat ze hoogsensitief zijn en dat in de tweede plaats ook te erkennen. Dat laatste is vaak een behoorlijke stap, want het voelt alsof je niet voldoet aan het man-beeld van onze maatschappij.
Als dat erkennen eenmaal gelukt is mag je op onderzoek uitgaan: waar liggen jouw kwaliteiten en waar jouw valkuilen? Wat gebeurt er als jij overprikkeld raakt? Op welke manieren ga jij met je emoties om? En zijn dat gezonde manieren (praten, sporten, creativiteit, et cetera) of zijn dat ongezonde manieren (verslaving, wegstoppen, agressie, et cetera)? Hoe kun jij je kwaliteiten optimaal inzetten? Bij welke vrienden kun jij jezelf zijn? En hoe kom jij tot rust? Dat is een ontdekkingstocht die voor iedereen uniek is. Soms heb je daar wat hulp bij nodig van je partner of je vrienden. Maar het kan ook nodig zijn om professionele begeleiding te zoeken bij een hulpverlener of coach op het vlak waar jij op vast loopt. Wacht daar niet te lang mee. Professionele hulp zoeken is geen teken van zwakte, maar juist van kracht. Want je durft te erkennen dat het je zelf even niet lukt, maar dat je wel graag wilt groeien. Vaak kost zo'n ontdekkingstocht jaren, maar gun jezelf de tijd daarin. Het zal je veel brengen.
Gebruikte bronnen:
* Boek: Hoogsensitieve mannen - Tom Falkenstein
* Artikel Psychologie Magazine: Hoogsensitief
Reactie plaatsen
Reacties