Een hoopvolle toekomst

Ik kreeg haar appje op een moment dat ik het moeilijk had. Ze bad voor mij en had het idee dat ze iets met me mocht delen. Het was een appje over een Bijbeltekst waarvan ze wist dat ik er inmiddels moeite mee heb. Niet omdat de tekst niet mooi is. Wel omdat hij door vaak uit de context wordt gehaald (zoals zoveel teksten, helaas). Ik geloof dat God een tekst die eigenlijk ergens anders over gaat soms ook kan gebruiken als persoonlijke bemoediging voor het leven hier en nu, maar de schaal en de manier waarop dat gebeurt doet me regelmatig de wenkbrauwen fronsen. En toch gebruikte zij juist die tekst om mij te bemoedigen. Ze legde me daarbij gelijk het één en ander uit over de context waarin de tekst staat en leerde me daarmee iets wat ik, met haar toestemming, met jullie wil delen. Een waardevolle les waarmee ik 2024 graag wil eindigen en vol hoop 2025 in wil luiden.

Jeremia 29:11

Ik denk dat veel christenen de tekst uit Jeremia 29:11 wel uit hun hoofd kennen: 'Mijn plan met jullie staat vast - spreekt de HEER: ik heb jullie geluk voor ogen, niet jullie ongeluk; ik zal je een hoopvolle toekomst geven.' Je komt hem vaak tegen op kaartjes, tegeltjes of posters als goedbedoelde bemoediging voor jezelf of de ander; het leven lijkt nu misschien heel moeilijk, maar God heeft een plan met jou en Hij heeft een hoopvolle toekomst voor mij of voor jou. Bij voorkeur nog in dit leven.

Als 'lijder' heb ik hem vaak gehoord. Het zegt me dat de ander zo graag wil dat het goed met me gaat en dat hij of zij erop vertrouwt dat God de dingen die ik meemaak ten goede zal keren en dat vind ik lief.

Context

Maar de moeite die ik heb met deze tekst zoals hij tegenwoordig vaak wordt toegepast, is dat hij helemaal niet voor jou of mij als individu geschreven is. En ook niet de belofte doet dat het in dit leven goed gaat komen. Deze tekst schrijft Jeremia naar het volk Israël, dat net is weggevoerd in ballingschap en dat nog een lange tijd in ballingschap zou moeten doorbrengen.

Hoezo 'geluk'? Hoezo 'hoopvolle toekomst'? Het overgrote deel van het volk dat deze tekst te horen kreeg zou sterven in ballingschap, ver van het land dat hen beloofd was. En erger nog...ver van de tempel in Jeruzalem, waar God woonde. Terwijl de Israëlieten zich voor hun geluk volledig afhankelijk voelden van de tempel. In deze brief geeft Jeremia het volk als opdracht mee: bouw huizen, leg tuinen aan, sticht gezinnen, bouw hier je leven op en zoek het beste voor de plek waar jullie nu zijn. Want deze ballingschap gaat nog 70 jaar duren.

Met andere woorden: jullie omstandigheden zijn nu moeilijk en velen van jullie zullen ook niet meer mee gaan maken dat het goed komt. Maar probeer er in de tussentijd het beste van te maken. Bouw ondanks alles je leven zo goed mogelijk op.

En dan pas volgt de tekst waar we het hier over hebben. Pas na 70 jaar zal God Zijn beloften in vervulling laten gaan en de Israëlieten weer terugbrengen naar hun eigen land, 'want Ik weet welke gedachten Ik over u koester...gedachten van vrede en niet van onheil, om u een hoopvolle toekomst te geven.' Maar veel van de Israëlieten die deze tekst hoorden zouden die hoopvolle toekomst zelf niet meer meemaken.

Hoop

Als je de tekst op deze manier leest, biedt hij een zoveel waardevollere les dan de standaard tegeltjeswijsheid die we er nu soms van kunnen maken. Want hoe goed bedoeld ook: niet alles komt goed in dit aardse leven. Ook niet in het leven van een christen. Mensen lijden. Mensen rouwen. Mensen worden ziek. Mensen gaan dood. Ook als we bidden. Ook als we geloven in een God die wonderen doet.

Soms kan het leven voelen alsof je, net als het volk Israël, in ballingschap bent. Uitgesloten van een gezond lijf. Uitgesloten van een relatie. Uitgesloten van een sociale kring. Uitgesloten van hoop. Uitgesloten van het ouderschap. Uitgesloten van al die mensen die een happy clappy leven leiden. 

Zo was het ook met het volk Israël. Ze werden uitgesloten van datgene wat voor hen het belangrijkst was: het hun beloofde land en de tempel in Jeruzalem. Maar God liet hen door de brief van Jeremia weten dat Hij hen zag. Dat Hij hen niet vergeten was. Hij draagt hen op om er hier en nu het beste van te maken en een leven op te bouwen ondanks hun gemis. Hij zegt tegen de meesten van hen niet dat het in dit leven nog goed gaat komen. Maar Hij geeft hen wel de belofte dat het straks, over 70 jaar, goedkomt. Dat er hoop is voor de generaties na hen. Dat er een tijd komt dat God weer te midden van Zijn volk zal wonen.

Ooit komt er een dag...

Als christen mag je weten dat het 'ooit' goedkomt. Dat we een hoopvolle toekomst hebben. Als Jezus terugkomt 'en Hij...alle tranen van hun ogen [zal] afwissen, en de dood zal niet meer zijn, noch rouw, noch geklaag, noch moeite zal er meer zijn...' (Openbaring 21: 4). Dat mag jouw hoop zijn.

Dat betekent niet dat het vandaag makkelijk is en dat volgende week al onze problemen opgelost zijn. Dat kàn (we geloven tenslotte in een God van wonderen), maar is helaas lang niet altijd het geval. Goddank worden de donkere periodes in ons leven vaak afgewisseld met periodes waarin alles weer wat lichter lijkt. Maar als het leven voor jou op dit moment donker is, mag je weten dat God jou ziet en hoort, net zoals Hij de Israëlieten zag. Dat Hij je de opdracht geeft om er, ondanks je omstandigheden, nu het beste van te maken. Bouw spreekwoordelijke (of letterlijke, als dat toevallig zo uitkomt) huizen, bouw zo goed mogelijk je leven op rondom de omstandigheden die in jouw leven spelen en zoek het beste voor je omgeving. Hij geeft je de belofte dat het goed komt. Misschien niet in dit leven. En dat is voor ons als christenen die geloven in een almachtige God soms heel moeilijk te begrijpen. Maar je mag er vast op vertrouwen dat er ooit een dag komt, waarop we leven in een stad waar geen pijn en geen verdriet is. Ooit zal het zo zijn, als we komen in die stad, dat de Vader onze tranen wist... (vrij naar Opwekking 665). In die hoop mag jij leven.

Ik wens je een hoopvol 2025.

Met veel dank aan Herma Naber voor haar waardevolle inzichten, gebeden en mentale support.